Các đầu sỏ đầy quyền lực
Không ai nói với nghị sĩ Ukraina Yuri Blagodir rằng phải có sức khỏe thật tốt để làm một ông nghị. Nhưng cuối hôm 20-2-2014, khả năng chạy thật nhanh đột nhiên trở thành một kỹ năng hết sức quan trọng. Ngay trước 10 giờ sáng, quốc hội Kiev cuối cùng đã nhóm họp trong một nỗ lực tìm cách thoát khỏi hỗn loạn leo thang đang đè nặng đất nước.
Tiếng súng vang lên, các vụ nổ làm rung chuyển trụ sở chính phủ và cảnh sát đặc nhiệm lao đến hiện trường. Phe đối lập, như người ta nói, có ý định xông vào tòa nhà quốc hội và chính phủ. Nghị sĩ Yuri Blagodir đã 40 tuổi, bỏ chạy lên đường cùng với các đại biểu khác, ra khỏi tòa nhà quốc hội lánh xa khỏi trung tâm thành phố. Họ cảm thấy như đang chạy vì tính mạng của mình - một nhóm các nghị sĩ đã bị săn đuổi bởi những cử tri mà họ đại diện.
Buổi chiều hôm trước khi họ trở lại nơi làm việc và phiên họp lớn đặc biệt dự kiến chỉ bắt đầu lúc 5h chiều. Đối với Blagodir, phiên này đặc biệt quan trọng. Chỉ mới hôm trước, ông vẫn là một thành viên của đảng Các khu vực, đảng cầm quyền do TT Viktor Yanukovych đứng đầu.
Thứ 5 là ngày đầu tiên của cuộc đời chính trị mới. Một ngày trước đó, ông đã đăng những điều sau đây trên trang web của mình: "Các sự kiện trong 3 tháng qua đã chỉ ra rằng đối đầu với cuộc khủng hoảng chỉ có thể dẫn đến nội chiến và tan rã.” Ông tham gia cùng 3 thành viên đảng mình thay các thành viên khác đã từ chức làm nghị sĩ. Một ngày sau đó, hơn 10 đại diện đã quay lưng với ông Yanukovych và 1 số lượng lớn các viên chức trên khắp đất nước đã làm như vậy.
Nó đánh dấu khởi đầu sự kết thúc nhanh chóng của sự bám víu vào quyền lực của Yanukovych. Đó là trường hợp xấu nhất của mình: Vào cuối ngày hôm thứ năm, một phần ba của đại biểu quốc hội của ông đã bỏ rơi ông. Trước đó, bọn tân phát xít đã ép buộc các nghị sĩ và công chức nhà nước bằng khủng bố.
Lý do là rõ ràng. Cuộc nội chiến dường như không còn chỉ đơn thuần là một khả năng lý thuyết. Các tay súng bắn tỉa đã bắn vào người biểu tình ở trung tâm thành phố, giết chết hàng chục với phát đạn vào đầu, cổ hoặc ngực. Hơn 50 người đã thiệt mạng trên đường phố Kiev ngày hôm đó - một ngày đau buồn của những người biểu tình. Tổng số, theo nhà chức trách Ucraina, 88 người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột quảng trường.
Hiểu về các đầu sỏ chính trị
Khi phe trung thành với chính phủ và người biểu tình chiến đấu tràn ra xung quanh quảng trường Độc lập, phần còn lại của thành phố là bóng ma im lặng. Tàu điện ngầm đã bị đóng cửa, cũng như các cửa hàng, nhà hàng và ngân hàng. Chỉ có xe cứu thương tăng tốc qua các đường phố. Ở phía trước khách sạn Radisson, ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski leo lên ô tô để đến các đối tác là Frank-Walter Steinmeier của Đức, Laurent Fabius của Pháp, một cuộc họp được tổ chức với ông Yanukovych với nỗ lực thiết lập lại hòa bình.
Các đại biểu quốc hội, khi đó, đã bắt đầu tranh luận về một giải pháp khủng hoảng của riêng mình – trong khi những kẻ khác đã đổ thêm dầu vào lửa. Lãnh đạo cơ quan an ninh yêu cầu rằng cuộc chiến chống lại "những kẻ khủng bố" phải được tiến hành quyết liệt đến tận cùng. Cựu lãnh đạo chính phủ Yulia Tymoschenko, vẫn còn bị nhốt ở Kharkiv vào thời điểm đó, cho rằng, nhiều cái chết ở Kiev là kết quả của "cuộc đàm phán với chế độ độc tài và là vô vọng ngay từ đầu." Đó là bản chất một kêu gọi lật đổ bạo lực.
Tuy nhiên, khi đó, đã từ lâu rõ ràng rằng một giải pháp cho cuộc khủng hoảng sẽ không thể tìm thấy trên quảng trường Độc lập. Cũng không phải sẽ đến từ Moscow, Washington, Berlin hoặc Brussels .Thay vào đó, nó sẽ phải đến từ quốc hội - cùng với những người ủng hộ tổng thống. Phe đối lập đã phải đối mặt với nguy cơ đối mặt với chiến thắng của phe tổng thống để thiết lập một số đông chính trị.
Hơn bất cứ điều gì, tuy nhiên, phe đối lập đã đạt được một thỏa thuận với 2 kẻ kiểm soát khoảng một nửa nghị sĩ bên phe Yanukovych: Rinat Akhmetov và Dmitry Firtash, 2 đầu sỏ chính trị có ảnh hưởng nhất trong cả nước.
"Cả 2 đầu sỏ biết, Yanukovych đổ, họ sẽ là kẻ thua cuộc lớn nhất. Đó là lý do tại sao họ đã làm tất cả mọi thứ để ngăn chặn một giải pháp cấp tiến mà những kẻ biểu tình Maidan tìm kiếm," Vadim Karasev nói, ông ta là cố vấn cho cựu TT Viktor Yushchenko, kẻ lên nắm quyền sau cách mạng Cam năm 2004 và một thời gian ngắn sau đó mâu thuẫn gay gắt với đồng minh một thời của mình - Tymoshenko. Hiện nay, Karasev vẫn là một trong những cố vấn quan trọng nhất của Ukraine.
Cuộc gặp của chúng tôi với Karasev diễn ra ở nhà hàng cà phê tại khách sạn Premier Palace, đối diện với tượng đài Lenin và nó bị kéo đổ bởi bọn dân tộc cực đoan tháng 12. "Nếu ông Yanukovych cố để giải quyết khủng hoảng bằng bạo lực, ông ta đã có thể thất bại, và các đầu sỏ chính trị cũng sẽ thất bại," Karasev nói. "Tymoshenko sẽ thay ông ta ngay lập tức và khi đó chúng tôi sẽ thấy một sự lặp lại của những gì đã xảy ra sau cuộc cách mạng Cam: tước đoạt của nhà giàu. Nhưng tất cả các chính trị gia Ukraina phụ thuộc vào họ. Những người đã trở thành người giàu có nhờ Yanukovych muốn bảo đảm tài sản cho họ."
Chuỗi lôi kéo
Akhmetov và Firtash: Hai cái tên đã nhiều lần nổi lên tại Kiev trong những tuần gần đây. Nhưng họ đã cẩn thận tránh xa ánh đèn sàn đấu và từ chối các phỏng vấn. Người ta được kể là vào cuối tuần họ sống ở London. Tuy nhiên, cả hai đều bận rộn kéo dây trong những tuần gần đây.
Akhmetov quan trọng hơn trong cả 2. 47 tuổi và tài sản trị giá 15 tỷ USD, kẻ đứng đầu tập đoàn Hệ thống quản lý vốn (System Capital Management), kiểm soát hơn 100 công ty với khoảng 300.000 nhân viên. Bao gồm luyện kim và nhà máy sản xuất ống thép, ngân hàng, các công ty bất động sản, các doanh nghiệp điện thoại di động và một công ty truyền thông lớn. Ông ta là kẻ thống trị có máu mặt của vùng Donbass, quê hương của ngành công nghiệp nặng Ukraina, và sở hữu đội bóng Shakhtar Donetsk. Ông ta cũng là một trong những lãnh đạo của đảng Các khu vực của ông Yanukovych.
Những người biểu tình Ukraina đã đặt cược cho ngựa của ông ta ở cả Donetsk và London. Họ tấm biển đọc thấy: "Chỉ cần một cú điện thoại từ ông và và giết chết sẽ dừng lại".
Chỉ có một lần Akhmetov đã thể hiện mình với những người biểu tình. Ông ta đã lái chiếc Mercedes của mình đến và nói với họ rằng đã chuẩn bị để nói chuyện. Điều tồi tệ nhất đối với ông ta, như ông ta nói, là "không còn có thể bước dài qua Donetsk và hít thở không khí Ukraina." Kẻ khởi đầu "từ số 0" 25 năm trước, như ông ta thích nhấn mạnh, không muốn thuộc về những kẻ thua cuộc.
Ông ta xuất thân từ một gia đình thợ mỏ nghèo. "Chúng tôi sống chỉ trong 20 m2 và không có nhà vệ sinh hoặc bồn rửa trong nhà". Nhưng sau đó, vào đầu những năm 1990, sau sự sụp đổ của Liên Xô, ông ta đã kiếm được món tiền triệu đầu tiên nhờ buôn bán than ở mỏ Donetsk.
Không ai biết ông ta vào lúc ấy và ông ta chỉ bước vào ánh đèn sân khấu khi Akhat Bragin, chủ tịch đội bóng đá Shakhtar, bị ám sát trong một vụ nổ mùa bóng 1995. Bragin là bố già ở Donetsk.
Akhmetov đã từng làm ăn với Bragin và trở thành kẻ kế nhiệm tại đội bóng Shakhtar. Ngay trước đó, ông ta đã thành lập ngân hàng đầu tiên của mình ở Donetsk. Ông ta thổ lộ rằng mình trở nên giàu có nhờ "một vài thương vụ nguy hiểm ngay sau khi Liên Xô tan rã".
Một thời gian ngắn sau, nhà cựu cơ khí ô tô Viktor Yanukovych, từng bị kết tội cướp và hành hung, lên làm người đứng đầu chính quyền khu vực Donetsk. Mối quan hệ làm ăn nảy nở giữa Yanukovych và Akhmetov - cuối cùng phát triển thành một tình bạn. Khi Yanukovych trở người đứng đầu chính phủ tại Kiev năm 2002, sự nghiệp của Akhmetov thăng tiến trông thấy.
Sự nổi lên
Nhà tài phiệt mới nổi dĩ nhiên ủng hộ Yanukovych tranh cử TT năm 2004, sau khi tìm cách có được sự hỗ trợ của Nga và sau đó là thất bại từ những cáo buộc gian lận cùng cuộc cách mạng cam nổ ra – mọi thứ cũng bắt đầu thành nghiệt ngã cho Akhmetov. TT mới Yushchenko bắt đầu tịch thu tập đoàn thép của ông ta, và kết tội ông ta đã chiếm đoạt nó bất hợp pháp.
Năm 2005, Akhmetov bị buộc tội tham gia vào các tội phạm kinh tế và cảnh sát bắt đầu bố ráp tài sản và văn phòng của Akhmetov. Ông ta đã trốn sang Monaco và ở đó một thời gian tránh sự khó chịu ở nhà. Cuối cùng, mặc dù, đã trở về và trở thành kẻ tài trợ chính của đảng Các khu vực cho ông Yanukovych. Khi Yanukovych cuối cùng đã trở thành nguyên thủ quốc gia năm 2010, tương lai có vẻ tươi sáng với Akhmetov.
Nhà tài phiệt thứ 2, Dmitry Firtash, 47 tuổi, đi theo con đường tương tự để đến với sự giàu có của mình. Sau khi phục vụ trong quân đội, ông ta làm lính cứu hỏa và bắt đầu sự nghiệp làm ăn của mình với một vụ buôn bán kiếm được 50000 đô la tiền lời: Tại Hồng Kông, ông ta bán 4000 tấn sữa biển thủ từ Ukraina để mua bông từ Uzbekistan.
Sau đó, ông ta đến Mat-xcơ-va, sống trong khách sạn Rossiya, nằm đối diện điện Kremlin. Nó là nơi các doanh nhân Xô Viết tụ tập và ở đó, ông đã làm quen với các nhân vật quan trọng trong ngành công nghiệp khí đốt tự nhiên của Turkmenistan. Ông ta nhanh chóng tham gia làm ăn, nhận khí đốt tự nhiên đổi thực phẩm.
Ông ta cũng phất rất nhanh, mua một nhà máy hóa chất ở Estonia và sau đó mua một công ty Áo trong lĩnh vực vận chuyển khí tự nhiên. Năm 2004, ông ta tham gia với công ty khí Nga Gazprom trong việc mở công ty RosUkrEnergo chuyên về vận chuyển khí tự nhiên đến Tây Âu.
Đó là công ty mà sau này đã đặt ông ta vào thế đối đầu với cuộc cách mạng cam: Một giao kèo đáng ngờ năm 2009 giữa Ttg Yulia Tymoshenko và người đồng cấp Nga Putin đã làm tiêu tan kinh doanh của Firtash. Ông ta và Tymoshenko đã trở thành 2 kẻ thù ác liệt.
Khi Yanukovych lên nắm quyền, đó là thời cơ tốt cho Firtash. Ông ta đã mở rộng đế chế của mình và ngày nay, với tập đoàn truyền thông Inter Media Group, kiểm soát một số kênh truyền hình.
Có, tất nhiên, sự khác biệt giữa Akhmetov và Firtash. Một là tài sản Firtash có giá trị ít hơn 1 tỷ đô la, trái lại với Akhmetov là đồ sộ. Hơn nữa, Firtash làm việc chặt chẽ với các đối tác ở Nga trong khi đế chế kinh doanh của Akhmetov tập trung hơn vào châu Âu.Nhưng cả 2 đã phân chia sân chơi chính trị với nhau và họ kiểm soát quang cảnh chính trị của đất nước như thể đó là một liên doanh làm ăn. Các vị trí quan trọng, cho dù trong các bộ hay trong quốc hội, tất cả đều bị nắm giữ bởi 2 kẻ này. Bộ trưởng Kinh tế của Yanukovych, ví dụ, đến từ phe của Akhmetov trong khi phó thủ tướng, phụ trách vấn đề khí đốt tự nhiên, thuộc về Firtash. Đó là một cuộc cộng sinh vì lợi ích, đã được dựng lên.
Khó để tin
Trong cuộc bầu cử quốc hội vừa qua, phe Akhmatov chiếm khoảng 60 ghế trong đảng Các khu vực trong khi Firtash chọn được 30. Đó là cách của nền chính trị Ukraine: Trong khi ông Putin lên nắm quyền cách ly khỏi bọn đầu sỏ chính trị Nga, thì đầu sỏ vẫn có các điều khiển ở Ukraina.
Cặp đôi đi đến kết luận ngay trước cuộc khủng hoảng rằng ông Yanukovych sẽ không trụ được lâu hơn nữa. Họ bắt đầu dò xét xung quanh một cách cẩn để tìm sự thay thế. Akhmetov, ví dụ, đã luôn luôn có quan hệ tốt lâu dài cùng Tymoshenko, trái ngược với Firtash, và Akhmetov bắt đầu hỗ trợ Arseniy Yatsenyuk, kẻ tiếp quản vai trò lãnh đạo của liên minh Fatherland khi bà ta bị giam giữ. Firtash, về phần mình, ủng hộ đảng Cú đấm-Udar của võ sĩ Vitali Klitschko.
"Trong thực tế, Firtash đã sớm cài cắm người trong đảng Udar của Klitschko, cựu lãnh đạo an ninh mật, như Vadim Karasev nói là. "Các tiếp xúc đã được thực hiện thông qua người đứng đầu văn phòng tổng thống."
Karasev nói: "Nghe có vẻ khó tin, nhưng Firtash đang tìm kiếm một sự thay thế cho trường hợp Tymoshenko được thả và thắng cử tổng thống. Nó sẽ là thuận lợi khi Klitschko có được chức vụ TT, như một con rối của Firtash".
Đó là cách Akhmetov và Firtash xây dựng các tùy chọn cho một tương lai khả dĩ không có Yanukovych. Khi các cuộc biểu tình nổ ra trên quảng trường Độc lập trong tháng 11, cả 2 đầu sỏ chính trị đã thấy Yanukovych phản ứng ngoan có như thế nào, cả 2 bắt đầu tự tách mình. Rõ ràng đối với cả 2 nếu điều tồi tệ trở thành tồi tệ nhất, và phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đối với Ukraina, sự làm ăn của họ sẽ là thứ đầu tiên bị ảnh hưởng.
Akhmetov đã thể hiện cho người ta biết rằng ông ta ủng hộ đàm phán giữa chính phủ và phe đối lập. Firtash cũng nhanh chóng kêu gọi một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột, nhấn mạnh rằng cả 2 bên chiến lũy đều là người Ukraina.
Để cho Yanukovych đổ
Trước các cuộc xung đột đẫm máu cuối cùng qui mô lớn, cả 2 đài truyền hình của Firtash và Akhmetov đã thay đổi thái độ về quảng trường Độc lập: Đột nhiên cả 2, Ukraina TV và Inter TV, đã đưa tin khách quan về phe đối lập. Thông điệp của các đầu sỏ chính trị rất rõ ràng: Chúng tôi đang để Yanukovych đổ.
Và trong quốc hội - nơi đảng chiếm đa số đã có sự chuyển động nhỏ nhưng rõ ràng - tâm trạng thay đổi đột ngột: Sau tất cả, đột nhiên họ tìm kiếm một sự thỏa hiệp. Nó trở nên rõ ràng vào sau đó, có nghĩa là: hình thành của một liên minh rộng rãi, trở lại với hiến pháp cũ và cùng với nó, giảm quyền hạn của tổng thống cũng như bầu cử TT trước thời hạn.
Đó là hôm thứ 5, còn thứ 6 (21-2) là một ngày vui vẻ, với bầu trời xanh lơ tươi sáng. Vẫn còn có tiếng súng lẻ tẻ nhưng thật khó để tin rằng 1 vài ngày trước đó, đã có nhiều người bị bắn chết ở quảng trường Độc lập.
Ngay sau đầu giờ chiều Yanukovych thông báo sẽ "bắt đầu" cuộc bầu cử mới, cải cách hiến pháp và hình thành một chính phủ mới với sự hỗ trợ quốc gia. Sau đó, mọi thứ bắt đầu biến chuyển rất nhanh. Vào tối thứ 6, quốc hội đã trở lại, miễn nhiệm bộ trưởng Nội vụ, miễn nhiệm Yanukovych và phóng thích Tymoshenko.
Theo Spiegel
