NGUYÊN SOÁI LIÊN XÔ DMITRY YAZOV KỂ CHUYỆN
SỰ KHIÊU KHÍCH THỰC SỰ
YAKOVLEV LÀ ĐIỆP VIÊN ẢNH HƯỞNG
NHỮNG NGƯỜI ĐÀM PHÁN Ở FOROS
CẦN PHẢI BẮN HAY RÚT LUI
NGÀY SAU KHI BẮT TÔI
TÔI KHÔNG ÂN HẬN GÌ
QUÂN ĐỘI HỢP ĐỒNG
STALIN LÀ THIÊN TÀI
YELTSIN LÀ KẺ ÍT HỌC
Dmitry Timofeevich Yazov là thành viên Ủy ban khẩn cấp nhà
nước,
cựu BT Quốc phòng Liên Xô
thời kỳ cuối cùng. Cuộc pv với nguyên soái
của tờ báo có cái tên lạ “Gordon Boulevard” năm 2008, sẽ rất thú vị với những ai
muốn hiểu lý do sự sụp đổ của đất nước LX và vai trò của Gorbachev trong việc này.
Trích đoạn sau đây từ bắt
đầu từ sự kiện Mathias Rust lái chiếc Cessna-172 hạ cánh xuống Quảng trường Đỏ,
qua đó Gorbachev có cớ loại bỏ các tướng lĩnh trung thành nhất với Tổ quốc.
***
+ khi tham chiến đấu với
phát xít Đức như một sĩ quan trẻ, ông đã làm nên tất cả sự nghiệp chiến đấu rạng
rỡ, còn sau năm 1987 là BT Quốc phòng LX. Như tôi thấy, sự kiện công dân Đức 19
tuổi, Mathias Rust,
dễ dàng hạ cánh xuống Quảng trường Đỏ, sau đó là tiền nhiệm Sokolov của ông bịt
tai với sự nhục nhã. Nhìn chung điều này diễn ra như thế nào?
- Bây giờ tôi đã có thể
nói: vào thời điểm chiếc Cessna-172 bốn động cơ do Rust lái hạ cánh trên Quảng trường
Đỏ, cả Gorbachev, Chủ tịch HĐBT Ryzhkov và Bộ trưởng Quốc phòng Sokolov đang họp
tại Ủy ban cố vấn chính trị các nước thành viên Hiệp ước Warsaw ở Berlin. Không
có ai ở Moskva: Thứ trưởng thứ nhất, Tướng quân đội Lushev, vẫn ở trong căn cứ,
nhưng sau khi chiếc Boeing của Hàn Quốc bị bắn hạ ở Sakhalin năm 1983, đã có quyết
định không được bắn bởi tòa án dân sự.
Chúng tôi đã thấy một chiếc
máy bay bay từ Phần Lan. Đầu tiên, nó được Quân đoàn phòng không số 6 chú ý, sau
đó "chuyển" đến Quân khu Moskva. Một số máy bay chiến đấu đã bay vượt
qua kẻ xâm nhập, nhưng nếu MIG-29 siêu thanh đã bay gần đó với tốc độ tối đa...
+... "Cessna"
sẽ bị lật nhào bởi sóng không khí...
-... vâng, nó chỉ đơn giản
là lật nhào - và đó là tất cả, nhưng không ai nghĩ rằng cái hộp sắt tây bay này
là để làm mất uy tín của quân đội.
+ Ngay cả như vậy?
- Vâng, tôi nghĩ rằng Rust
đã được cử đi một cách đặc biệt. Thậm chí có thể theo thỏa thuận với Gorbachev.
+ Thật thú vị!
- Thứ nhất, máy bay rõ
ràng đã được chuẩn bị: nó có hai thùng nhiên liệu. Khi tới Phần Lan, phi công đã
đổ đầy thùng và nó hoàn toàn và không chỉ có thể bay tới Moskva, mà nó còn có thể
quay trở lại Hamburg mà không cần tiếp nhiên liệu, đó là một sự khiêu khích thực
sự.
+ Nó theo đuổi mục đích
gì? Chứng tỏ sự bất lực
của Lực lượng Vũ trang Liên Xô?
- Tôi không biết điều này,
nhưng rõ ràng, một trong những nhiệm vụ là làm mất uy tín lãnh đạo Quân đội của
chúng tôi.
+ Ông cảm thấy gì, khi
phát hiện ra rằng, một thanh niên đã hạ cánh vô tư vào trong chính trái tim của
Liên Xô?
- Lúc đó tôi là Thứ trưởng
mới được bổ nhiệm. Tôi ngủ ở nhà - và đột nhiên có tiếng gõ cửa. Tôi đến GUK vào
ban đêm, tôi gọi cho Lãnh đạo Các đơn vị vũ trang – ông ta không biết gì, nhưng
Akhromeev nói với ông ta...
+... Tổng tham mưu trưởng...
- Vâng. Ông ấy nhấc điện
thoại: “Là tôi gọi. 10h sáng phải có mặt tại Bộ Chính trị”. Tôi 1 lần nữa gọi đến
Sokolov: “Cần chuẩn bị gì?” Trả lời: “Chà, lấy dữ liệu về tất cả các chỉ huy, trước
hết là Quân đoàn 6. Ai đang làm nhiệm vụ, ai đã bay”.
+ Phân tích các giả thiết
chuyến bay?
- Tất nhiên, họ sẽ phân
tích hành động của phi công và phòng không. Anh hùng Liên Xô, Đại tướng Không quân
Koldunov đã bắt đầu báo cáo hai lần, nhưng Gorbachev đã ngắt lời ông ấy: “Thôi đi,
dừng lại, chúng tôi đã nghe điều đó rồi”. Sau đó, Lushev lên tiếng - ông ta chỉnh
ông ấy, và Nguyên soái Konstantinov chỉ huy Phòng không Khu vực Moskva một cách
không khách sáo. Sau đó, ông ta nói với Sokolov: “Serge Leonidovich, ông cần phải
quyết định” - và thông báo: “Tất cả nghỉ!”
Các thành viên Bộ Chính
trị đã nghỉ hưu được gọi đến phòng Walnut, và chúng tôi đang chờ trong phòng tiếp
tân. Trong khoảng 20-30 phút, người đứng đầu Phòng 5 của BCHTƯ, Savinkin, bước ra
nắm lấy tay tôi: “Đi nào”. Nguyên soái Kulikov theo sau: “Đến Bộ trưởng”.
+ Một người có kinh nghiệm
– ngay lập tức hiểu tất cả...
- Vâng, ông ta là Tổng
chỉ huy trưởng các Lực lượng Vũ trang Hiệp ước Warsaw... Chà, sau đó, tôi bước vào,
tự giới thiệu. Gorbachev: “Chúng tôi đã quyết định bổ nhiệm cậu làm Bộ trưởng Bộ
Quốc phòng” – Cậu thấy…
+ Như đã biết, ông ta "chọc"
tất cả - bất kể tuổi tác, cấp bậc...
- Tôi trả lời: “Trước tiên,
tôi chỉ mới ở Matxcơva 3 tháng, tôi không biết về hệ thống đặt hàng và mua sắm vũ
khí, và nhiều vấn đề khác”. - "Không có gì, chúng tôi sẽ cho cậu thêm một ngày
để nhậm chức". Tất cả: “Ha ha ha!” - TBT là loại hài hước.
Ông ta không đợi phản ứng
của tôi. “Cậu, gật cho Zaikov chứ, còn cậu, Tolya, ông ta quay sang Lukyanov, tập
hợp một hội đồng vào 16 giờ, hãy giới thiệu bộ trưởng”. Và với tôi: "Hôm nay
hãy nhậm chức”.
Tôi đi thẳng từ đó đến
chỗ Sokolov, nhận từ ông ấy chiếc “vali hạt nhân”, chìa khóa két sắt, một số tài
liệu. Tôi đi qua trước hội đồng tất cả những người thay thế, và đúng 16h, Lukyanov
và Zaykov tuyên bố quyết định của tổng tư lệnh về bổ nhiệm tôi.
+ Sokolov hiểu như thế
nào việc ông ấy bị loại bỏ? Không
giận dữ hay sao?
- Không, không đâu cậu.
Ông ấy là người có sức chịu đựng đáng nể: Ông ấy chiến đấu trên hồ Hassan năm 37
tuổi, tham gia Vệ quốc với chức chỉ huy tiểu đoàn xe tăng... Một con người, nói
một lời thôi, xứng đáng, lịch thiệp, có năng lực cao và cẩn trọng, nhưng đã tranh
cãi với Bộ Chính trị, đặc biệt là khi nói đến việc cắt giảm tên lửa.
Cậu biết đấy: chúng ta
đã đồng ý loại bỏ các tên lửa tầm ngắn và tầm trung nhắm vào châu Âu, và đổi lại,
là phá hoại chính chúng ta, chúng được chuyển đến Moskva, Leningrad và Kiev. Chúng
ta đồng ý rằng sẽ chỉ để lại tên lửa chiến lược. Nhân tiện, ở Liên Xô, chúng được
sản xuất bởi Dnepropetrovsk Yuzhmash. Các Tổng công trình sư Chelomey và sau đó
là Utkin đã tạo nên những sản phẩm đẹp như vậy (người Mỹ gọi là Satan) và một số
vẫn đang làm nhiệm vụ chiến đấu...
Việc loại bỏ các tên lửa
tầm ngắn và tầm trung là một hoạt động phức tạp và có nỗi tốn kém: cần có xe nhiệt
đặc biệt để vận chuyển. Trong khi đó, chúng ta đã có tên lửa tiền tuyến Oka với
tầm bắn tới 400 km, không thuộc thỏa thuận này, và đột nhiên hóa ra chúng ta cũng
đã phá hủy nó. Sokolov và Akhromeev trực tiếp nói với Gorbachev và Shevardnadze
rằng điều này không gì khác hơn là giải giáp đơn phương. Tại sao chúng ta mất Oka,
vì số tiền khổng lồ đã được sử dụng để phát triển? Sau đó, tất cả đã chứng minh:
Shevardnadze có tội: ông ta đã bị Ngoại trưởng Mỹ Schulz thuyết phục, và ông Eduard
A. Shevardnadze của chúng ta đã thuyết phục Gorbachev.
+ Dmitry Timofeevich, tôi
không thể không hỏi ông về các sự kiện ngày 19-21 tháng 8 năm 1991, mà nhìn chung,
chúng đã định trước sự sụp đổ của Liên Xô. Hãy nói xem lần đầu
tiên ông biết Ủy ban Nhà nước về tình trạng khẩn cấp (SCSE) được thành lập, SCSE lập kế hoạch đảo chính?
- Về đảo chính hay thiết
lập SCSE thì chúng tôi không nghĩ đến, vấn đề là ở chỗ, khi đi nghỉ Gorbachev
đã tập hợp chính phủ và cảnh báo nghiêm ngặt: cần phải theo dõi tình hình và, nếu
có bất cứ điều gì, hãy đưa ra tình trạng khẩn cấp.
+ Ông ta đã nói như thế?
- Bây giờ chỉ có ông ta
mới có thể xác nhận điều này, vì Pavlov, lúc đó là Thủ tướng (Chủ tịch HĐBT), đã
qua đời (mặc dù cuốn sách của ông ấy vẫn còn, là nơi Valentin Sergeyevich mô tả
điều này).
Sau đó, thực sự, một tình
huống như vậy đã phát triển đến mức cần phải ký Hiệp ước Liên minh. Vào ngày 17
tháng 3, toàn bộ người dân Liên Xô, bao gồm Ukraine, đã tham gia cuộc trưng cầu
dân ý. 76,6% những người đã bỏ phiếu ủng hộ việc bảo tồn Liên Xô, nhưng thay vì
hoàn thành ý chí của người dân, Gorbachev đã tập hợp tất cả các Bí thư thứ nhất
ở Novo-Ogaryovo, lãnh đạo các nước cộng hòa, và đồng ý rằng Liên Xô tự hành động.
Như thể Ukraine hoặc Kazakhstan cho đến lúc đó chưa có chủ quyền... Rõ ràng những
gì đã được thảo luận...
+ Và kịch bản đó là của ai – phe Gorbachev,
người Mỹ?
- Tôi nghĩ là phương Tây…
+ Theo ý kiến ông, Mikhail
Sergeyevich (Yakovlev) có thể bị gọi là điệp viên gây ảnh hưởng không?
- Rất có thể, Yakovlev
là một điệp viên gây ảnh hưởng, và đến lượt ông ta, đã thuyết phục Gorbachev.
+ Đó là, TBT, sau này trở
thành Chủ tịch Liên Xô, đã không có tính độc lập?
- Tất nhiên là không. Khi
chưa làm TBT, ông ta đã đến chỗ Margaret Thatcher ở Anh, gặp đại sứ Liên Xô Yakovlev
tại Canada, và là kẻ tác động đến từng thành viên đại biểu một cách riêng rẽ.
+ ???
- Vâng, vâng... Hãy nhớ
rằng, BT Nông nghiệp, Mesyatsev, ông ấy đã nói riêng với tôi cách Yakovlev gọi họ
từng người một và xoa nắn: "Liên Xô với chúng ta đủ rồi, hãy nhìn cách họ sống
ở Canada như thế nào...” Chà, tôi không bị thuyết phục, có lẽ quả là họ tốt hơn,
nhưng đất nước đó không bao giờ phải chiến đấu với bất cứ ai, và để bắt đầu, chúng
tôi đã mất 5 triệu người dân, sự tàn phá ở khắp mọi nơi, cộng với những năm 30 chúng
tôi phải chịu nạn đói. Hôm qua họ đã chiếu trên TV về cách người Ukraine đã hành
động như thế nào với Holodomor, nhưng đã có nạn đói trên khắp cả nước. Nếu trong
ba năm liên tiếp mất mùa, thì các nông trường ở đây phải làm gì với nó - người nông
dân cá thể cũng sẽ không có vụ mùa...
+ Chà, nhưng ông có hiểu
Gorbachev dẫn dắt đến điều gì không, và ai là người đầu tiên thì thầm: “Thôi nào,
Dmitry Timofeevich, chúng ta sẽ cùng chống lại sự sụp đổ của Liên Xô?”
- Đó là chủ tịch KGB Kryuchkov
- nhân tiện, ông ấy đã chết: ông ấy chết hôm qua.
+ Hóa ra nhà tư tưởng chính
của Ủy ban khẩn cấp nhà nước là Kryuchkov?
- Không, không hoàn toàn,
nhưng Vladimir Alexandrovich biết tình hình, hiểu Gorbachev muốn lái đi đâu, và
thấy những gì đang được thực hiện trong cả chính phủ...
+ Ông ấy đã nói gì với
ông?
- Rằng chính phủ nên thảo
luận về vấn đề này. Việc ký kết đã được lên kế hoạch vào ngày 19 tháng 8 - hôm đó
là thứ 2 và chúng tôi đã tập trung dưới sự lãnh đạo của Pavlov vào ngày 17...
+... vào thứ bảy...
- Nhân tiện, vào hôm thứ
6, quyết định về việc thành lập Liên minh các quốc gia có chủ quyền đã được in,
nhưng không ai đọc nó vào thứ bảy hoặc chủ nhật - mùa hè, nóng bức, mọi người ở
dachas... Cuối cùng, chúng tôi quyết định sử dụng nó và ký một thỏa thuận mới vào
thứ 2, nhưng đã đồng ý chỉ có 5 nước cộng hòa liên minh: Kazakhstan, Kyrgyzstan,
Uzbekistan, Tajikistan, Nga, mà đã biến động...
Tại một cuộc họp của Hội
đồng Bộ trưởng, Pavlov tuyên bố một cách dứt khoát rằng tình hình rất nghiêm trọng
và ông phải bay đến chỗ Gorbachev để báo cáo tình hình, và sau đó đưa ra tình trạng
khẩn cấp, vì sự bậy bạ thực sự đang diễn ra.
+ Ông cũng lên đường đến
chỗ Mikhail Sergeyevich (Gorbachev)?
- Không, tôi không thể.
Tổng tham mưu trưởng đang trong kỳ nghỉ, và chiếc vali hạt nhân của ông ấy đang
ở tôi... Chà, vì Gorbachev cũng ở Crimea, tôi chỉ có thể liên lạc với ông ta trong
trường hợp cần cần thiết để sử dụng vũ khí hạt nhân.
+ Thật là một trách nhiệm!
- Và sau đó! Từ chúng tôi,
các quân nhân, Varennikov là Chỉ huy trưởng các Lực lượng mặt đất. Phái đoàn cũng
bao gồm lãnh đạo Tổng cục trưởng KGB phòng 9, ông Plekhanov và các Phó tướng của
ông, từ tổ hợp công nghiệp quân sự Baklanov, cũng như Bí thư BCHTƯ Shenin và người
lãnh đạo tổng cục Boldin... Đại diện từ các phòng ban khác nhau, nói ngắn gọn. Họ
đề nghị hoặc ngay lập tức đưa ra tình trạng khẩn cấp, hoặc từ chối ký thỏa thuận.
+ Gorbachev đã phản ứng
thế nào với điều này?
- Như thường lệ, Ông ta
mắng mỏ tất cả mọi người.
+ Có thật vậy không?
- Thế đấy! Nhiều người
sau đó đã thừa nhận với tôi: họ thậm chí không thể nghĩ rằng ông ta quá vô văn hóa.
Trên thực tế, Gorbachev là nhà lãnh đạo đảng của một thời kỳ không cao lắm: mặc
dù ông ta tốt nghiệp khoa luật của Đại học Moskva, ông ta đã đi làm ở đoàn Komsomol.
Lúc đầu, ông là một cán bộ, sau đó làm lãnh đạo tổ chức đoàn Komsomol của Stavropol,
ông ta tìm đường vào các cơ quan đảng và cuối cùng trở thành bí thư thứ nhất Ban
chấp hành khu vực của CPSU. Chà, bây giờ hãy nhìn... Andropov định kỳ đến Kislovodsk
để điều trị thận bị bệnh, Suslov đến từ đó... Họ ủng hộ ông ta, mặc dù có nhiều
ứng cử viên xứng đáng hơn - ví dụ, Romanov. Từ năm 1923, ông Romanov đã chiến đấu,
là bí thư đầu tiên của ủy ban thành phố Leningrad...
+ Những người được cử đến
chỗ Gorbachev đàm phán có kết quả như thế nào?
- Còn xa hơn nữa...
+... sau đó, liên lạc trong
nước với ông ta bị cắt đứt?
- Đúng, nhưng có bộ máy
ra lệnh ở ông ta.
+ Nghĩa là, Mikhail Sergeyevich
Gorbachev không hoàn toàn bị cô lập?
- Dĩ nhiên là không...
+ Những người hiểu biết quả quyết là,
Gorbachev biết về việc thành lập Ủy ban khẩn cấp nhà nước và về cuộc đảo chính đã
được lên kế hoạch...
- Họ đã giải thích điều này với ông ta
ở Foros...
+ Và thế là, ông đã phê
duyệt kế hoạch này: truyền đạt trực tiếp hay sao, ông hãy nói đi?
- Như họ nói với tôi, ông
ta không đưa ra quyết định nào. “Đồ quỉ
các người, ông ta nói – hãy làm cái mình muốn đi”...
Khi vào buổi tối, các đ/c trở về từ Foros và kể tất cả, chúng tôi quyết định thành
lập Ủy ban khẩn cấp nhà nước.
+ Ông đã đi đến chỗ không
còn do dự hay đã nghi ngờ tất cả?
- Không, tôi đã không nghĩ
về điều đó, nhưng những kẻ tinh ranh hơn sẽ nhanh chóng chộp lấy tất cả. Lukyanov,
ví dụ, tóm lấy: "Tôi là chủ tịch Hội đồng Xô viết tối cao và tôi không thể
đi bất cứ đâu”.
+ Ai khác đã nhảy xuống?
- Bộ trưởng Bộ Ngoại giao
Bessmertnykh.
“Tôi cũng thế - ông ấy nói - không
thể tin được, tôi thậm chí không thể vào London, Paris, Washington và các thủ đô
khác”. Họ đã gọi Chủ tịch Liên minh Agrarians Nga Vasily Alexandrovich Starodubtsev,
Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhà nước Liên Xô... Họ đến và cùng nhau, chúng tôi
lập ra Ủy ban Khẩn cấp Nhà nước. Ngay lập tức, xe tăng được điều động đến Moskva
để bảo vệ các cơ sở chiến lược và đặc biệt quan trọng, như điện Kremlin, đập nước
và vệ binh. Nhân tiện, không ai trộm cắp bất cứ thứ gì từ chúng tôi, và sau đó,
dưới thời Yeltsin, mọi người vào đó mà không gặp trở ngại, chúng đã lấy những viên
kim cương tốt nhất với giá 170 triệu rúp và gửi chúng sang Mỹ.
+ Cần nói là, làm rất tốt!
- Cậu nghĩ gì – Ngây thơ,
những kẻ trực tiếp tham gia vào vụ này, chỉ bị 4 năm tù và được thả ra từ lâu.
+ Tại sao SCSE không đưa vấn đề đến kết cục hợp
lý?
- Cậu hãy hiểu cho, chúng
tôi không có mục đích bắn người, người của chúng tôi là thế...
+ Nếu họ không bắn ông
ta (Yeltsin), ông ta trèo
trên cổ...
- Vâng, đúng... Vì họ dường
như làm mất lòng Yeltsin, điều đó có nghĩa là tất cả đều đứng lên bảo vệ ông ta.
Nhân tiện, ông ta là ứng cử viên bị thất sủng trong thành viên Bộ Chính trị, lúc
đó đang thăm Nazarbayev ở Alma-Ata vào ngày 18 tháng 8. Họ chơi tennis trong mưa,
bẩn như địa ngục, sau đó họ nhận ra điều gì đó thật tốt và vì chuyến bay đến Moskva
bị hoãn trong 4 giờ. Yeltsin sau đó cho biết: “Đó là Ủy ban khẩn cấp nhà nước mà
máy bay bị trì hoãn”, còn các nhà dân chủ khác nhau: Gavriil Popov, Afanasyev, Sobchak,
đại diện của “Hội tưởng niệm” bắt đầu mang bánh sandwich và rượu vodka đến Nhà Trắng,
nơi tập trung những người Moskvich. Họ say rượu, hãy đối xử tốt với những người
lính và không phải ai cũng có thể từ chối uống miễn phí.
Nói chung, cần phải bắn
(vì đây sẽ là một cuộc nội chiến), hoặc rút quân. Tôi ra lệnh rút quân, và sau đó
chúng tôi bị bắt. Gorbachev bay đến, triệu tập phiên họp của Xô viết tối cao, và
nhà nước sụp đổ: tất cả trở thành vua, ai cũng có máy bay riêng và quân đội của
mình.
+ Tại sao Bộ trưởng Bộ
Nội vụ Boris Pugo tự bắn mình?
- Ông ấy không cam chịu,
rõ ràng, với kết cục này.
+ Hm, ông có ý định tự
tử không?
- Không.
+ Ông có cho là, mình sạch
sẽ và trung thực không?
- Chà, hãy kể xem, tôi
đã làm gì? Khi họ gán cho bài báo bắn súng “Phản bội Tổ quốc”, tôi đã ngạc nhiên:
“Làm sao tôi có thể là kẻ phản bội, nếu tôi ra mặt trận ở tuổi 17? Tôi chưa đủ 18
đã bị thương, năm 19 tuổi tôi bị vết thương thứ 2... - "Thật lạ, trong các
câu hỏi cậu viết rằng, từ năm 1923…” - “Đúng, vì đã thêm 1 năm cho mình”. - “Các
tài liệu xác nhận điều này ở đâu?” - “Tại nơi tôi sinh ra”. Do đó, họ đã gửi yêu
cầu tới khu vực Omsk - không nhận được phản hồi. Không cả điều tra viên Yevgeny
Lisov, cũng không cả bộ lông, tôi đã quên tên, công tố viên...
+... Stepankov...
- Vâng, Stepankov, họ không
biết rằng vào thời điểm đó, có vùng Tây Siberia, trung tâm của nó là Novosibirsk
và tất cả các tài liệu về sự ra đời của tôi đều ở đó. Khi tôi giải thích điều này,
họ quay lại đó và sớm nhận được tờ giấy linh mục viết: “Yazov Timofey Yakovlevich,
sinh năm 1902, Yazova Maria Fedoseevna, sinh năm 1904. Một đứa con trai chào đời,
tên là Dmitry, ngày 8 tháng 11 năm 1924." Sau đó, tất cả bỏ lại sau lưng tôi.
+ Dmitry Timofeevich, còn
chuyện gì đã xảy ra với Nguyên soái Akhromeev?
- (thở dài). Chúng
tôi học cùng ông ấy tại Học viện, chúng tôi là bạn bè... Ngay trước các sự kiện
của năm 91, Akhromeev bị ốm và được đề nghị tham gia vào “nhóm khu vực”, như người
ta gọi nhóm các cố vấn trong Bộ quốc phòng. Tổ chức này được tạo ra dưới thời Stalin
- lãnh đạo đầu tiên của nó là Vasilevsky. Tôi đã báo cáo với Tổng tư lệnh về những
thay đổi sắp tới: sau tất cả, Tổng tham mưu trưởng sẽ ra đi, không chỉ như thế.
Gorbachev muốn gặp Akhromeev, và khi ông ấy xuất hiện, Gorbachev đề nghị: "Hãy
để Yazov chọn người thay thế ông, còn ông sẽ là cố vấn của tôi”. (buồn).
Vì vậy, Serge Fedorovich đã tham gia vào “nhóm khu vực”...
... Ông ấy đã làm tất cả
những gì có thể để cứu Liên Xô, và dù Gorbachev nói rằng ông ta coi đó là nhiệm
vụ ưu tiên hàng đầu, nhưng Mikhail Sergeyevich Gorbachev đã không lắng nghe ông
ấy. Khi chúng tôi bị tù, ngay khi báo chí đưa ra tin liên quan đến những người là
thành viên SCSE: như thế là đồ tồi, những kẻ phản bội... Akhromeev có lẽ đã nghĩ
rằng ông ấy cũng bị buộc cho mọi tội lỗi...
Ông đã viết bức thư đầu
tiên cho Gorbachev, bức thư thứ hai gửi cho vợ, bức thư thứ ba gửi cho Sokolov và
một vị tướng khác với yêu cầu được chôn cất một cách nhân đạo. (Tôi sẽ đưa cho cậu
cuốn sách của tôi - mọi thứ được mô tả ở đó và dẫn bức thư này). Rõ ràng, không
thể chịu được sự căng thẳng thần kinh, Serge Fedorovich đã buộc dải băng vào tay
nắm cửa...
+ Vào cánh cửa?
- Không, vào cửa sổ rồi
nhảy xuống với cái thòng lọng trên cổ... Lần đầu không thành. Ông ấy bị siết cổ
một chút và dải băng đứt ra. Ông ấy đã viết một mẩu ghi chú khác: “Tồi tệ cho tôi
kẻ tự tử”, ông buộc theo cách mới và...
+ Một lần nữa vào tay nắm
cửa?
- Vâng. Ở vị trí đó, và
chết...
+ Sức mạnh của ý chí, -
tuy vậy đã quyết định lại một lần nữa... Ông ấy bao nhiêu tuổi?
- Ông ấy sinh năm 23.
+ Ông cảm thấy thế nào
khi biết tin Akhromeev đã treo cổ tự tử?
- Lúc đó tôi đang ở trong
tù.
+ Nhưng họ nói với ông,
có lẽ...
- Không ai nói gì cả -
Tôi nghe tin trên radio. Trong lòng nhói lên nỗi đau hoang dại, nhưng tôi giấu nó
sâu bên trong...
+ Ông nghĩ như thế nào,
sau khi SCSE sụp
đổ, lãnh đạo quản lý các vấn đề của BCHTƯ CPSU, Kruchin đã tự mình nhảy ra khỏi
cửa sổ?
- Tôi không biết, nhưng
rất có thể họ đã ném ông ấy.
+ Trong “Cảnh yên tĩnh
thủy thủ” (ý nói nhà tù), ông đã trải qua 1 năm với không nhiều…
- Gần nửa năm... Họ đưa
tôi vào tù tháng 8 năm 91, và vào tháng 2 năm 93, họ thả tôi ra theo lệnh ân xá.
+ Ông bị giam giữ trong
điều kiện nào?
- Cậu hãy tự hiểu, thế
nào là nhà tù. Không có đồ đạc, giường, sàn bê tông, trên đó có cái bàn, chỗ rửa
ráy và vệ sinh riêng…
+ Lỗ quan sát?
- Không, có cái bát sau
cửa. Căn phòng 18 mét, thường là ba người... Tôi có đồng hương Ukraine là Alexei
Alekseyevich Berestovy. Có lẽ cuộc phỏng vấn này sẽ lọt vào mắt anh ta (anh ta đọc)?
Tôi muốn nói xin chào.
Có phải anh ta là con vịt
đặt thêm?
- À, còn ai khác nữa? Tại
sao anh ta được chuyển từ Nizhny Tagil đến mà không có lý do? Anh ta và một người
Do Thái khác...
+ Rõ ràng, để ông không
chán...
- Giống vậy, dường như
Berestovy không báo cáo bất cứ điều gì - Anh ta tỏ ra là một người tốt. Bản thân
anh ta là quân nhân, theo tôi, đã phục vụ trong KGB hoặc cảnh sát... Anh ta đã được
gửi đến một thời gian trước, còn người Do Thái bị giữ một chút và được thả. Họ biết
gì trên toan tính này? Thứ nhất, tôi không phải là kẻ nhiều chuyện, tôi nói không
nhiều, và thứ hai, họ không thể nhận được bất kỳ thông tin nào từ tôi.
+ Vâng, tình hình... Nguyên
soái Liên Xô, vừa đây, là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng một cường quốc hạt nhân mạnh nhất
đã bị giam trong phòng 18 mét với sàn bê tông... Lúc đó ông nghĩ gì?
- Khác biệt nhất... Bây
giờ, tôi rất khó nhớ những gì tôi đã nghĩ, nhưng, tất nhiên, khi đó tôi nghĩ về
nhà, về người mẹ, về người vợ. Tôi đã góa vợ và kết hôn lần thứ 2 cách đây hai năm
rưỡi... Sắp sửa, vợ tôi và tôi đi nghỉ, ở nơi là dacha mùa hè của tổng thống Nga.
+ Đến Barvikha?
- Không, đến Kozlovo, tỉnh
Tver. Bộ Quốc phòng quản lý khu săn bắn này - họ đã giữ gìn, sửa chữa nó, trả các
khoản phụ cấp cho những người bảo vệ... Không ai săn bắn ở đó, mặc dù vịt vẫn được
thả ra. Từ trứng nở ra 250 con cái, một hoặc một nửa trong số hàng ngàn con được
cho ăn một thời gian. Nhân tiện, Brezhnev đã đến đó, nhưng Gorbachev chưa bao giờ
đến một lần...
Khi chúng tôi trở về, rắc
rối đã xảy ra. Chúng tôi đã đụng phải người lái ẩu, bay qua rãnh, đến nỗi chiếc
xe bọc thép của chúng tôi đã bị cong gập. Vợ tôi bị thương nhiều nhất - cô ấy bị
gãy chân ở ba nơi, cánh tay bị rách. Emma đã qua 50 ngày chăm sóc đặc biệt, và dĩ
nhiên, trong lúc bị giam cầm, tôi liên tục nghĩ về cô ấy. Cô ấy đi bằng nạng, bằng
một tay... Một ngày sau khi tôi bị bắt, Nguyên soái Shaposhnikov, Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng mới, đã đến xem căn hộ của chúng tôi. Trong tình trạng như thế, cô ấy bị đuổi
ra đường và họ không trả lại bất cứ cái gì. Nói chung, cô ấy đã phải chịu đựng không
ít...
+ Có phải thật không, trong
tù ông đã tự gọi mình là kẻ ngốc trong tim?
- Sớm hơn một chút - tại
đồn cảnh sát ở Solnechnogorsk. Chúng tôi lần đầu tiên được đưa đến đó, và đó là
cuộc thẩm vấn đầu tiên... Tôi đến, tôi nhớ, có một khu rừng nhỏ ở đồn này, tôi đã
yêu cầu một cuộc phỏng vấn. Chà, tôi đã ném nó: "Tại sao anh bạn lại làm phiền
kẻ ngốc cũ vì cái gì?" Có vẻ như vấn đề là đã không còn trẻ - khoảng 70 tuổi:
ở tuổi này, đã không còn tin tưởng để trông coi những đứa cháu...
+ Điều tra viên đã đối
xử với ông như thế nào? Cho phép bản thân một số thô lỗ, mày tao, anh ta có ý làm
nhục ông không?
- Không, anh ta là một
người có văn hóa cao: Anh ta đối xử với tôi một cách tôn trọng, lắng nghe luật sư
và, dường như thông cảm với tôi. Anh ta hiểu rằng tôi không phản bội Tổ quốc, rằng
những cáo buộc chống lại người bị buộc tội là ngu ngốc, đơn giản chỉ là bầy sói
nhẫn nhục trước quyền lực, chịu tình trạng vô luật pháp.
+ Tôi đã đọc ở đâu đó rằng
ông đã công khai ăn năn trước máy quay video, có tuân theo Gorbachev không?
- Không phải trước Gorbachev
– mà là tôi đã xin lỗi Raisa Maximovna.
+ Để làm gì?
- Vì chúng tôi tạo ra những
bất tiện nhất định cho bà ấy.
+ Ông đã làm gì để giết
thì giờ khi ở trong tù?
- Tôi đọc rất nhiều, viết
thư cho vợ gần như hàng ngày.
+ Ngày nay ông có hối hận
vì đã tham gia SCSE không?
- Nhưng hối hận vì cái
gì? Thật xấu hổ khi nhà nước bị phá hủy, bởi thực tế là các nhà máy của tất cả nhân
dân đã bị chiếm đoạt bởi một số ít doanh nhân và hàng chục tỷ phú xuất hiện, người
dân thường đã không sống tốt hơn... Hoặc, có lẽ mọi thứ không quá tệ như ở Ukraine?
+ Người Ukraine, có lẽ,
cảm thấy tự tin hơn...
- Vâng? Và trong việc gì?
+ Ở Kiev, ví dụ, các đại
lý xe hơi không thể đối phó với dòng đơn đặt hàng: trước khi mua một chiếc xe, phải
chờ vài tháng...
- Và ở đây họ không phải
đối phó - Moskva có rất nhiều xe...
+ Nghĩa là, mọi người có
tiền...
- Như thế là họ lấy trộm
từ nhà nước! Tất nhiên, một số họ nhiều tiền vô cùng... Dầu khí thuộc về toàn dân,
nhưng một số chủ sở hữu bán chúng... Bao gồm cả Ukraine và họ chia chác đô la cho
nhau. Dân chúng không được gì.
+ Dmitry Timofeevich, ông
có giao tiếp gì với Gorbachev sau cuộc đảo chính không?
- Một lần ở tòa án...
+ Ông ta làm gì ở đó?
- Họ đã gọi giấy triệu
tập tới phiên tòa xét xử vụ án Varennikov... Vị tướng không đồng ý với ân xá, nói:
“Xét xử!” và ông được tha bổng. Và mọi người khác sẽ được tha bổng nếu được đưa
ra xét xử...
Gorbachev sau đó thổ lộ:
"Tôi cảm thấy tiếc cho ông và Akhromeev”. Tôi trả lời: “Tôi cảm thấy tiếc cho
Tổ quốc, mà chúng tôi đã mất với sự tiếp sức của ông”.
+ Ngày nay, ông có thể
ngồi theo ký ức cũ với Mikhail Sergeyevich bên ly trà không?
- Tôi không muốn gặp ông
ta... Hãy nói về quân đội thì tốt hơn.
+ Với niềm vui. Ông đã
trải qua tất cả các cấp bậc phục vụ quân đội – không đếm đã thay đổi bao nhiêu nơi
đóng quân hay sao?
- Tôi nghĩ - khoảng ba
chục. Chỉ huy một trung đội, đại đội, tiểu đoàn, làm chỉ huy một trung đoàn, sư
đoàn, quân đoàn, chỉ huy quân đội, Tập đoàn quân trung tâm, Trung Á và Viễn Đông...
Trong thời gian này, tôi đã thay đổi 18 lần doanh trại.
+ Có vẻ như trong cuộc
khủng hoảng Caribbean, ông đã chỉ huy lữ đoàn, mà…
- Đúng rồi, ở Cuba, tôi
chỉ huy trung đoàn bộ binh cơ giới độc lập, nhưng được tăng cường - có tổng cộng
hai nghìn rưỡi người. Bao gồm một tiểu đoàn xe tăng từ Chuguev, một tiểu đoàn pháo
binh, các đại đội pháo tự hành và ATGM, ba tiểu đoàn bộ binh cơ giới, đại đội liên
lạc, đại đội xe cơ giới – có 100 xe chở đạn dược.
+ Ái chà!
- Chúng tôi đã đóng gần
căn cứ Guantanamo của Mỹ...
+ ... và xác suất xảy ra
chiến tranh với Mỹ là lớn?
- Có, và nếu nó bắt đầu,
tất nhiên, tất cả chúng tôi sẽ chết.
+ Ông có nghĩ rằng mối
đe dọa của một cuộc xung đột vũ trang như vậy đang tồn tại ngày nay không?
- Không thể loại trừ. Một
số quá dễ dàng trong phòng thủ: họ nói rằng vì có vũ khí hạt nhân, sẽ không có chiến
tranh. Thật vậy, bây giờ nó đã trở thành vũ khí chính trị, nhưng chiến tranh không
chấm dứt. Họ đang chiến đấu ở Iraq, nhìn và thấy sự chuyển hướng sang Iran, nhưng
hãy nhớ Nam Tư! Lúc nào nó cũng nhấp nháy ở đó, ở đây... Ai là kẻ khởi xướng? USA!
+ Nghĩa là, mối đe dọa
quân sự của Mỹ đối với Nga vẫn còn cấp thiết như trước?
- Tất nhiên, nếu không
thì tại sao họ phải chấp nhận tất cả các quốc gia là một phần của Hiệp ước Warsaw
vào NATO?
+ Nếu không có Hiệp ước
Warsaw...
- Đây là đầu tiên và lần
thứ hai - tăng cường NATO. Nga, cậu nhớ, cũng muốn vào khối NATO - không, không
thể nào, vậy họ như bạn bè thì chống lại ai? Câu trả lời nằm trong lòng bàn tay
của cậu. Bây giờ Ba Lan và CH Czech muốn đặt cái gọi là radar tên lửa đánh chặn.
Cậu nghĩ ai, chặn của Bắc Triều Tiên và Iran? Lời giải thích như vậy tự nó rất ngu
ngốc và cay độc đến nỗi bất kỳ người tỉnh táo nào cũng hiểu: tất cả điều này đều
nhằm vào Nga.
+ Khi tôi phục vụ quân
đội - trong lực lượng tên lửa, tôi nhớ, vì mục đích tác chiến và chiến thuật - hầu
hết thời gian chúng tôi canh gác, trực, sơn hàng rào và giúp các trang trại tập
thể lân cận thu hoạch. Chỉ một lần chúng tôi đi tập trận ở Kapustin Yar, nơi đơn
vị ra mắt, và sau đó các sĩ quan nói rằng chúng tôi may mắn vì nhiều người trong
số họ không có được vinh dự này...
- Đó là việc khác...
+ Tôi đồng ý, tuy nhiên,
vì chuyên ngành quân sự mà chúng tôi tham gia mà lại không có nhiều chuyên nghiệp.
Ông nghĩ gì ngày nay, trong điều kiện khủng hoảng kinh tế và ý thức hệ, quân đội
Nga có sẵn sàng chiến đấu?...
- Hiện giờ chúng ta không
thể nói gì về tình trạng của quân đội. Tôi không phục vụ, dù là cố vấn của một trong
các cơ quan Bộ quốc phòng. Tôi không thấy tình hình như trước kia. Tuy nhiên hãy
so sánh, có bốn quân khu: Nam, Tây, Bắc và Trung tâm – Cộng thêm các vùng: Baltic,
Belarus, ba ở Ukraine - Odessa, Kiev và Carpathian, Transcaucasus...
+... Viễn Đông...
- Chúng ta không đụng chạm
tới nó, chúng ta chỉ nói về điều để Nga tìm kiếm để gia nhập NATO hay vào EU. Hay
có thể so sánh quân đội ở thời tôi làm Bộ trưởng với hiện nay?
+ Dĩ nhiên, là không!
- Nghĩa là, chúng ta không
mạnh hơn, mà chỉ có yếu đi.
+ Có bao nhiêu người là
cấp dưới của ông như ở Bộ trưởng Bộ Quốc phòng?
- Theo những cách khác nhau, nhưng tổng cộng khoảng 5 triệu, và chúng tôi,
sau tất cả, không chỉ tham gia vào các vấn đề quân sự, mà còn làm nhiều việc. Chúng
tôi có 500 đơn vị xây dựng làm việc trong ngành công nghiệp, có 4 quân đoàn đường
sắt: hai xây dựng BAM và hai ở tuyến đường trải nhựa Tyumen đến những tuyến cao
tốc và xây những cây cầu. Có quân đoàn xây dựng những con đường ở vùng Chernozemye,
lữ đoàn xây dựng đường cao tốc Trung tâm Viễn Đông. Chúng tôi có một sư đoàn lúa
ở Kuibyshev, hai tiểu đoàn lúa ở Crimea và sáu ở Lãnh thổ Krasnodar.
+ Hm, tiểu đoàn lúa là
gì?
- Hợp nhất! - Trồng lúa.
Vì vậy, chúng ta có thể nói về 5 triệu người thuộc quyền của tôi một cách có điều
kiện. Có nhiều người làm việc trong các đơn vị của quân đội trong nông nghiệp, nơi
rất khó tuyển dụng lao động.
+ Ông có cho rằng Nga và
Ukraine cần đội quân hợp đồng?
- Theo quan điểm của tôi, chúng ta đã có nó... Thật ra, nếu tôi bắt đầu lên
tiếng, điều này sẽ được hướng vào chống lại Putin, và theo tôi, quân đội hợp đồng
là vô dụng. Trở lại năm 1905, trong tác phẩm “Cảng Arthur thất thủ”, Lenin đã viết:
“Vĩnh viễn vào cõi vĩnh hằng, khi các cuộc chiến tranh được tiến hành bởi một đẳng
cấp rách nát đến nửa từ người dân. Bây giờ các cuộc chiến tranh được tiến hành bởi
nhân dân”. 16 triệu người đã được huy động trên mặt trận Thế chiến 1 ở Nga, 34 triệu
người trong Thế chiến 2...
+... những con số nào!
..
- ... và không chỉ chúng
ta như vậy. Trong chiến dịch “Bão táp Sa mạc”, khi bảo vệ Kuwait, Mỹ tiến vào Iraq,
người Mỹ đã huy động 200.000 người. Để đảm bảo chất hàng-bốc dỡ, vận chuyển cũng
cần nhân sự và cho đến nay họ vẫn gọi tân binh.
+ Bây giờ ở các nước CH
cựu Xô viết hiện là các quốc gia có chủ quyền độc lập, có mốt thời trang cho các
bộ trưởng quốc phòng: ở Ukraine, đặc biệt và ở Nga, hai nước cuối cùng - là người
dân sự. Đối với ông, một người lính tiền phương, một nguyên soái, điều này có đúng?
- Dmitry, nếu, được bổ
nhiệm làm chỉ huy tàu ngầm hạt nhân, cậu sẽ nhấn chìm nó vào ngày thứ hai...
+ … Thận chí sớm hơn...
-... Và hãy tưởng tượng
một người nghiệp dư được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng với cái vũng rộng
để vùng vẫy, cho ông ta hai hoặc ba triệu người, hàng chục ngàn xe tăng, xe bọc
thép và nói: “Hãy cho học lái”. Tất cả số hàng hóa này nằm trong tay Tổng tham mưu
trưởng, chỉ huy các quân khu và bộ trưởng - một bên. Ông ta có khả năng nhắc nhở
các chuyên gia, nếu ông ta không nắm các vấn đề quân sự? Tại sao Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng là dân sự ở Mỹ? Vâng, bởi vì tồn tại một Hội đồng Tham mưu trưởng cộng với
ba bộ trưởng: quân đội, hải quân và không quân, mà chính quyền của họ không biết.
Là ông Cheney (nhân tiện, gần đây, chúng tôi đã đến thăm nhau) không hiểu bất cứ
điều gì trong các vấn đề quân sự.
+ ... thế nhưng ông ta
thật giàu có!
- Một mặt, ngân sách của
ông ta khi còn là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ là rất lớn, và mặt khác, Ông ta đã chia
tiền giữa các lực lượng vũ trang...
+ ... còn mình, rõ ràng,
là khi đó không quên...
- Có lẽ vậy, nhưng ông
ta phàn nàn với tôi rằng ông ta sống rất khó khăn. Kể từ khi hai đứa con đi học,
Ông ta phải trả 80 nghìn đô la một năm cho một trường đại học, cho một căn hộ, v.v.,
và thu nhập được khoảng 170 nghìn. Ông ta nói không đủ...
+ Cheney, đáng thương,
tận nay vẫn chưa có cuộc gặp cuối, và Nguyên soái Yazov? Ông có giữ ưu đãi nào đó
không?
- Không có gì, và cũng
không có đặc ân.
+ Còn lương hưu cao?
- Tôi lĩnh 20 nghìn rub
lần gần đây.
+ 850 đô la?
- Chà, đâu đó như thế.
+ Và không có gì nữa?
- Tuyệt đối không.
+ Phật lòng với nhà nước,
vì những gì ông đã không tiếc cả mạng sống, ông có không?
- Sao tôi phải phật ý với
nhà nước? Những kẻ đáng trách đã biến mất, và cậu phải làm gì với, giả sử, anh chị
em của tôi? Bây giờ họ cũng là những người về hưu và, giống như các cựu chiến binh
khác, phải chịu đựng. Chà, có thể sống với những đồng xu đàng hoàng khi một gói
sữa chua và kefir có giá 40 rúp, một kg thịt: thịt cừu, thịt lợn - khoảng 250, mỡ
muối - 240...
+ Ông thích mỡ muối?
- À, mà nói thêm về phần
của cậu. Cậu có biết, nhân tiện, tại sao mỡ lợn muối lại trở thành sản phẩm quốc
gia của Ukraine không? Mọi thứ rất đơn giản. Tatars Crimean đã khiến Ukraine sợ
hãi trong khoảng 500 năm và dọn sạch đến tận Kiev: cừu và bò bị bắt đi, chỉ còn
lại lợn – Người Hồi giáo không ăn chúng. Đó là những con lợn mà đồng hương của cậu
đã nuôi và nhân giống, do đó chúng sống sót. Vì vậy, nó đã ở CH Séc và Slovakia
- ở nhiều nước Slavơ.
+ Trong những năm gần đây,
có những ý kiến bày tỏ trái ngược nhau về tính cách của Stalin. Một số người cho rằng ông ta là một bạo chúa,
một kẻ chuyên quyền, kẻ đã hủy hoại bất hợp pháp hàng triệu người, trong khi những
người khác – cho rằng ông ta là một người tuyệt vời. Ông nghĩ gì về nhà lãnh đạo của tất cả các dân tộc?
- Theo quan điểm của tôi,
một thiên tài như vậy được sinh ra chỉ một trong 1000 năm: không phải ngẫu nhiên
mà Churchill nhận xét rằng Stalin là một người có ý chí to lớn - trong mọi hoàn
cảnh, ông không đánh mất niềm tin và tìm ra cách giải quyết đúng đắn nhất. Joseph
Vissarionovich, cậu thấy đấy, đã nắm lấy nước Nga với một cái cày, và để lại với
vũ khí bom nguyên tử. Roosevelt cũng viết như vậy: “Quân đội Nga dưới sự lãnh đạo
của Stalin gây nhiều tổn thất cho phát xít hơn tất cả 28 quốc gia khác tham gia
Thế chiến 2 gộp lại”.
+ Vâng, tốt thôi, còn đàn
áp – ông coi điều này là như thế nào?
- Ở đây cần phải hiểu từng
trường hợp cụ thể. Tôi không tán thành đàn áp, đặc biệt là những người không được
bảo vệ, nhưng khi cậu bắt đầu xem xét bất kỳ vụ xét xử nào, cậu chắc chắn sẽ gặp
phải các cáo trạng – cậu hiểu chứ? Trong thời kỳ Sa hoàng, dân chúng bị phân tầng
thành những người nghèo như chuột nhà thờ và loại khá giả, thành tầng lớp trí thức
và địa chủ giàu có, còn sau Nội chiến, một số người cảm thấy bị tổn thương, họ trả
thù ai đó vì một điều gì đó...
+... người ta viết cáo
trạng...
- Khi một, và khi hai hoặc
ba. Họ chỉ chỏ ai đó, rồi bắt đầu kiểm tra, và hóa ra: vâng, ở đâu đó họ đang nói
gì đó... Rốt cuộc, chúng ta muốn gãi lưỡi cả người Nga và người Ukraine - Tôi nghĩ
rằng đây là một dân tộc. Nhân tiện, ở Siberia, có nhiều người đồng hương của cậu
hơn là người Nga.
+ Vậy, ông có coi Stalin
là một thiên tài không?
- Vâng, chắc chắn. Hãy
nhớ trận Stalingrad: nếu Stalingrad đầu hàng, người Đức có thể đi đến Kavkaz không?
+ Tất nhiên...
- Khi đó chúng tôi đánh
Stalingrad. Quân đoàn Panzer số 4 của Goth đang tiến đến Kavkaz cùng với Quân đoàn
Panzer số 1 và Quân đoàn bộ binh 17, đã phải quay lại và đi giải cứu Paulus, khi
một mình hắn ta không thể đối phó, mặc dù hắn, ngoài quân đội của mình, còn có 2
quân đoàn người Rumani, Ý và quân đội Hungary.
+ Chà, đây không phải là
những chiến binh...
Dù sao, họ đã được trang
bị vũ khí và đạn dược. Các nguồn lực bổ sung được yêu cầu thực hiện chiến dịch Stalingrad,
và đường sắt bị cắt, những cây cầu bị nổ tung - không có gì tiến được đến thành
phố, và Stalin quyết định đặt một tuyến đường sắt dài 200 km từ Saratov đến Stalingrad.
Các đường ray được gỡ từ đường sắt Baikal-Amur, nó được xây dựng bởi các tù nhân
trước chiến tranh - được mang trực tiếp bởi các toa tàu và xếp chồng lên nhau. Một
tháng sau, con đường đã được xây dựng - dọc theo nó là những chuyến tàu với nguồn
dự trữ và đạn dược.
+ Sau Stalin, đất nước
có thiếu một nhà lãnh đạo lớn như vậy không?
- Chà, nhìn kìa: với ông
ấy trong một năm rưỡi, nhiều hơn một chút - trong khoảng thời gian hai năm rưỡi
- họ đã tạo ra nền công nghiệp gần như đánh bại châu Âu. Cho đến bây giờ, chúng
vẫn không thể đánh cắp nó.
+ Ông nghĩ gì về Yeltsin?
- Chà - Ông ta là người
ít học, Ông ta chơi bóng chuyền nhiều hơn là học. Thời trẻ, ông ta trèo vào kho
đạn, cuỗm hai quả lựu đạn, khi cố lắp ngòi nổ với đôi tay run rẩy, nó phát nổ. Kết
quả là hai ngón tay đứt - ngón cái và ngón trỏ.
Sau đó thì sao? Ông ta
tốt nghiệp trường xây dựng... Chà, kiên trì đấy - như chính ông ta nói, đã trải
qua tất cả các bước. Ông ta làm thợ hồ, thợ mộc, sau đó ông ta làm một chỉ huy lớn
- họ bầu ông ta làm bí thư thứ nhất. Egor Kuzmich Ligachev đã đến Sverdlovsk để
nghiên cứu cách ông ta làm việc, và thấy rằng người đàn ông này xứng đáng để thăng
tiến đến Moskva. Họ đã đưa ông ta vào Bộ Chính trị, và sau đó một Nghị quyết cấm
rượu đột nhiên được đưa ra, rượu chè bị cấm. Tôi nhớ ở Viễn Đông, nơi tôi phục vụ
khi đó, chúng tôi đã uống nước ép việt quất, nhưng nói chung, Boris Nikolayevich
đã uống đến mức ông ta chẳng hiểu gì cả. Ông ta cúi mình xuống gầm xe, ở Berlin
ông ta lấy đũa từ nhạc trưởng và chỉ huy một ban nhạc quân đội, tại sân bay Shannon,
ông ta không ra khỏi máy bay, mặc dù thủ tướng Ireland đang đợi ông ta ở gần đoạn
đường nối.
+ Chà, nói một cách dễ
hiểu, con gấu Nga...
- Và thêm thô lỗ...
+ Ông có ý kiến hơi khác
về Putin?
- Ông ấy đã chỉnh đốn lại
nước Nga sau khi Yeltsin, đảm bảo rằng thu nhập của người dân bắt đầu tăng lên.
Người dân bắt đầu sống tốt hơn - đặc biệt là giáo viên, bác sĩ và quân nhân (dưới
thời Yeltsin họ đã không nhận được tiền lương trong nửa năm, nhưng giờ họ được trả
lương thường xuyên). Tất nhiên, mọi người đều muốn nhiều hơn, nhưng cho đến nay
họ đang cho đi những gì họ có. Bây giờ, nếu niken khai thác ở Norilsk thuộc sở hữu
nhà nước, và hai tỷ lợi nhuận hàng năm đã thuộc về túi chủ sở hữu... Và không chỉ
niken! Gas là tài sản công cộng, và một nhóm các nhà tư bản chỉ huy ngành công nghiệp...
Cháu trai tôi tốt nghiệp trường luật, có việc làm trong ngành dầu khí và nhận được
lương cao hơn lương hưu của tôi.
+ Tôi thấy mình thường
có ý nghĩ rằng, khi nhìn ông, dù không cố ý vẫn phải thích bộ đồng phục đẹp của
ông, những ngôi sao lớn trên cầu vai và ngôi sao Nguyên soái trên cà vạt. Nhân tiện
hỏi, trên đó có đính những viên kim cương thật?
- Đúng là vậy. Sáu viên – thành chùm và ở giữa.
+ Trước đây, sau cái chết
của những người chủ, các ngôi sao Nguyên soái được trả lại cho nhà nước, nhưng bây
giờ thì sao?
- Theo tôi, bây giờ chúng
ở lại vĩnh viễn với gia đình.
+ Có bao nhiêu nguyên soái
Liên Xô vẫn còn sống?
- Bốn: Sergey Leonidovich
Sokolov - Ông ấy đã đến năm 97 tuổi, Vasily Ivanovich Petrov - Ông ấy sinh năm 17,
Kulikov Victor Georgievich – năm 21 và tôi. Ngoài ra không còn ai...
+ Ông, như tôi biết, đã
viết nhiều bài thơ, và theo ý kiến của tôi, sẽ thật tuyệt nếu có một bài nào đó
vào lúc cuối...
- Tôi thuộc làu “Eugenya
Onegin” - Tôi có thể đọc nó, và những câu thơ này thuộc về vợ tôi Emma Evgenievna.
Các dòng thơ rất riêng tư, dành cho cô ấy... Hay để tôi dẫn Pushkin tốt hơn. (Đọc)
