NƯỚC NGA KHÔNG CHỈ CÓ DẦU VỚI KHÍ

Kỳ là và khó tin? Không, cơ bản là do bạn không biết, hoặc bạn quá mù quáng tin tưởng vào tuyên truyền của phương Tây rằng Nga chỉ có bán dầu thô!

Đây là những con số chính theo NHTW Nga năm 2013:

Năm 2013 Nga xuất khẩu hàng hóa 523 tỷ USD và dịch vụ 70 tỷ USD. Tổng cộng là Nga xuất khẩu 593 tỷ năm 2013. Trong đó bán dầu thô 174 tỷ, sản phẩm dầu mỏ 109 tỷ, khí tự nhiên 67 tỷ, khí hóa lỏng 5 tỷ. Như vậy xuất khẩu sản phẩm hydrocarbon thô và chế phẩm của nó là 355 tỷ USD năm 2013. Nga cũng thu từ xuất khẩu 238 tỷ USD hàng hóa dịch vụ khác bên cạnh dầu khí.

238 tỷ không phải dầu mỏ này là nhiều hay là ít? Cũng tùy cách tính, nhưng nó là nhiều nhất kể từ thời Liên Xô đến nay. 70 tỷ từ dịch vụ, đó là vận tải, du lịch, dịch vụ tài chính, bảo hiểm, máy tính, công nghệ, giáo dục, xây dựng… Nói chung trong đó có 1 số có thể coi là xuất khẩu kỹ thuật cao, có một số công ty Nga hoàn toàn có thể cạnh tranh được với thế giới trong các lĩnh vực này.

Sẽ không thể nào bằng một vài bài viết mà mô tả được bức tranh toàn cảnh của xuất khẩu Nga, nhưng vài nét lớn và quan trọng thì được:

1. Nhà máy điện hạt nhân

Rosatom - Росатом là hãng đứng đầu thế giới trong lĩnh vực này, họ đang xây dựng nhiều nhà máy hạt nhân nhất, Rosatom cũng chiếm 40% thị trường làm giàu nhiên liệu. Nga xuất khẩu công nghệ tái chế, thiết kế và tư vấn xây dựng nhà máy ở Bangladesh, Jordan, Bulgaria, Slovakia, Thổ, Việt Nam, Belarus, Ukraine, China, Iran, India, Phần Lan. Rosatom đang có trong tay HĐ xây dựng 20 lò đã ký, trị giá 74 tỷ USD năm 2013. Có hãng nào có được nhiều HĐ như thế? Mỹ chăng! 30 năm qua Mỹ xuất khẩu được 2 lò sang Trung Quốc.

2. Dịch vụ tài chính

Hãng môi giới Nga Alpari - Альпари đứng thứ 5 thế giới theo Forex và giao dịch 1 nghìn tỷ USD mỗi năm. Họ có chi nhánh ở Mỹ, Anh, United Arab Emirates và China. Họ đoạt giải "The Best Forex Broker of Europe - 2013".

3. Vận chuyển hàng hóa

Tập đoàn Volga-Dnepr (Волга-Днепр) đứng đầu thế giới trong phân khúc vận chuyển hàng hóa siêu nặng và quá khổ đường không. Họ có doanh thu 1 tỷ USD mỗi năm và chi nhánh tại Mỹ, Anh, Ireland và China.

Công ty Sovcomflot - Совкомфлот đứng trong 10 công ty chở dầu hàng đầu theo tổ chức hàng hải và hậu cần Đức (Institut fürSeeverkehrswirtschaft und Logistik — ISL), từ 2012 Sovcomflot đứng thứ 2 sau công ty Nhật Mitsui O.S.K. Còn Lloyd-Liszt cũng năm 2012 nói rằng Sovcomflot đứng thứ 1 về trọng tải trong số những hãng vận chuyển dầu lớn nhất.

4. Xuất khẩu dịch vụ phát triển phần mềm

Theo báo cáo của RUSSOFT năm 2013, khối lượng xuất khẩu phần mềm Nga năm 2012 đạt 4,6 tỷ USD, trong đó một nửa là phần mềm chuyên dụng, nửa còn lại là dịch phụ phát triển phần mềm theo yêu cầu. Trong số các công ty phần mềm Nga có Luxoft được Hiệp hội gia công phần mềm EU cấp chứng nhận năm 2011 và giành được giải thưởng "IT Outsourcing Project of the Year"; DataArt có các chi nhánh R&D tại Nga được tạp chí Business Week gọi họ là công ty gia công phát triển phần mềm tốt nhất thế giới.

5. Xây dựng ở nước ngoài

JSC Mosmetrostroy thắng thầu công trình xây dựng ở eo biển Bosphorus Thổ Nhĩ Kỳ đường hầm thủy lợi đường kính 6m và dài 3,4 km, hiện họ đang xây dựng đường hầm ở Chennaye Ấn Độ và đường xe lửa cao tốc ở Tel-Aviv.

6. Phóng tên lửa vũ trụ

Nga đứng đầu thế giới về thị trường phóng tên lửa vũ trụ thương mại, đưa vệ tinh lên quĩ đạo, chở hàng và chở người, doanh thu của các hoạt động này là 1 tỷ USD mỗi năm.

7. Thiết kế và tư vấn hàng không

Tập đoàn Progresstekh - Прогресстех đứng đầu châu Âu trong việc cung cấp các dịch vụ trí tuệ hàng không và vận tải hàng không. Hơn 1000 kỹ sư Progresstekh làm dịch vụ kỹ thuật cho Nga và nước ngoài phát triển các sản phẩm và thiết bị hàng không. Kể từ 1998, Progresstekh tham gia tích cực vào chế tạo tất cả các phiên bản mới nhất máy bay dân sự Boeing, như Boeing 777 và Boeing 737, họ cũng tham gia thiết kế máy bay mới của Boeing như Boeing 787 và Boeing 747-8. Họ cũng tư vấn-thiết kế trong các dự án chế tạo Sukhoi SuperJet 100, MS-21, Airbus A320, A330, A350, A380; Gulfstream G250, G650; Cessna Columbus; Mitsubishi Regional Jet; Bombardier CSeries, Learjet 85.

Tham gia vào nghiên cứu chế tạo cho Boeing còn có công ty NIK 500 kỹ sư. Tập đoàn Kaskol thực hiện thiết kế cho các dự án Airbus với 200 kỹ sư qua trung tâm Icarus.

8. Tư vấn và phân tích kinh doanh

Forecast hay Prognoz - Прогноз là công ty quốc tế có trụ sở ở Perm đã thực hiện hơn 1500 dự án  ứng dụng phân tích cho 450 khách hàng ở hơn 70 quốc gia trên thế giới. Trong số các khách hàng của họ có IMF, WHO, Coca-Cola, 3M.

9. Dịch vụ thông tin liên lạc

Hãng nhà nước Kosmicheskaya svyaz - Космическая связь cung cấp truy cập cho người dùng ở hơn 35 quốc gia, họ nằm trong số 10 nhà vận hành vệ tinh liên lạc lớn nhất thế giới tính theo dung lượng tần số-quĩ đạo.

Còn Rostelecom là người thực hiện chính cho một số dự án quốc tế đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực thông tin liên lạc giữa các quốc gia EU. Đặc biệt, họ vận hành hệ thống Transit Europe-Asia (TEA) trên mặt đất, có dung lượng truyền tải đến 3,2 Tbit /giây. Đó là đường truyền liên lục địa hoàn toàn tin cậy, thay thế hệ thống cáp ngầm. Cùng 3 nhà vận hành khác, Rostelecom tham gia vào triển khai dự án lớn mới xây dựng tuyến thông tin liên lạc tốc độ cao Europe-Persia (EPEG), có đường truyền 3,2 Tbit giây kết nối châu Âu và Trung Đông.

10. Du lịch

Hàng triệu người đến Nga du lịch và làm ăn hàng năm, đem lại doanh thu hơn 7 tỷ USD mỗi năm.

11. Luyện kim

Luyện kim là thế mạnh của Nga. Chúng ta nhớ thập kỷ 90, sắt thép kim loại LX bán đổ bán tháo ồ ạt khắp nơi khiến giá thị trường tụt giảm rất thấp.

Hiện nay, ngành công nghiệp này của Nga có doanh thu xuất khẩu hàng năm 40 tỷ USD.

Kim loại đen, kim loại màu ở dạng thỏi và sản phẩm và một trong những vị thế xuất khẩu chủ lực của Nga ra thế giới là titan, nickel, aluminum.

Ví dụ hãng VSMPO-AVISMA (ВСМПО-АВИСМА) là hãng duy nhất trên thế giới có các sản phẩm tích hợp đầy đủ, titan xốp, tấm và thỏi các loại để chế tạo tất cả các loại sản phẩm và bán thành phẩm từ hợp kim titan. Hãng chế tạo các sản phẩm thuộc các lĩnh vực có công nghệ và kỹ thuật tập trung nhiều khoa học nhất, đó là hàng không và năng lượng (như hạt nhân), công nghiệp hóa chất, đóng tàu, y tế… Các bạn hàng của VSMPO-AVISMA là hơn 300 hãng khác nhau ở 48 quốc gia, kể cả các hãng hàng không đứng đầu thế giới mà đầu tiên là AIRBUS và thứ hai là BOEING.

12. Công nghiệp hóa chất

Nga đứng đầu thế giới về cao su tổng hợp, một số loại phân bón và các hóa chất khác với doanh thu xuất khẩu hàng năm hơn 30 tỷ USD.

13. Nông nghiệp và lương thực

Năm 2013, ngành nông nghiệp Nga xuất khẩu 15 tỷ USD với sản phẩm chính là lúa mỳ, gạo và ngô. Xuất khẩu lúa mỳ là 10 triệu tấn, hơi giảm so với năm 2012 là 12,9 triệu, đó là thời tiết không thuận, hạn hán và lũ lụt.

14. Vũ khí và trang bị quốc phòng

Nga đứng thứ 2 về xuất khẩu vũ khí, đạt 15,7 tỷ USD năm 2013 trong thị trường thế giới trị giá 40 tỷ. Những khách hàng lớn của Nga là China, Algeria, Venezuela, Vietnam, Indonesia. Những trang thiết bị xuất khẩu chính là xe bọc thép, hệ thống phòng không, máy bay chiến đấu và trực thăng, tàu chiến.

15. Thiết bị hạng nặng

Cũng là một thế mạnh khác của công nghiệp Nga.

Hidropress – Гидропресс là nhà cung cấp thiết bị rèn dập và máy ép cỡ lớn cho các nước Kazakhstan, Belarus, Ukraine, Latvia, Uzbekistan, India, China, Iran, Mongolia, Poland.

Tyazhmehpress – Тяжмехпресс có nhà máy hạng nặng và lớn nhất Nga ở Voronezh. Họ sản xuất và chế tạo các thiết bị dập hạng nặng. Họ chiếm lĩnh thị trường thế giới bằng 15 loại máy dập lớn đến 12 nghìn tấn, các khách hàng của họ là Mỹ, Pháp, Italy, Spain, Japan, Nam Hàn, China… Sản phẩm của họ được xuất khẩu từ 70-95%.

Transmashholding – Трансмашхолдинг là nhà sản xuất đầu máy xe lửa, đầu máy chạy điện, toa xe, tàu/động cơ diesel; sản phẩm được xuất khẩu đến khối CIS, Ba Lan, Đức, Bulgaria, Vietnam và Syria. Doanh thu hàng năm nửa tỷ đô la.

URALMASH - УРАЛМАШ là nhà chế tạo cần trục, cần cẩu, máy xúc hạng nặng, máy khai thác mỏ, máy khoan, thiết bị luyện kim và được xuất khẩu đến 42 nước, trong đó có Nhật, Hàn, India, China, Finland, Germany, Ba Lan, etc.

16. Đóng tàu

Severnaya Verf – Северная верфь (nhà máy đóng tàu phương Bắc) là nhà cung cấp các dàn khoan dầu cho Na uy.

Red Sormovo, Red barricades – nhà đóng tàu chở dầu cho Kazakhstan và Iran.

Nhà máy đóng tàu Volgograd trong giai đoạn 2003-2006 đóng một loạt các tàu chở dầu cho công ty Thổ Palmali. Năm 2005, Hiệp hội kỹ sư đóng tàu Hoàng gia Anh ghi nhận những con tàu chở hàng của họ là quan trọng và độc đáo của năm. Và đừng quyên, những con tàu khá băng hạt nhân mạnh nhất thế giới chỉ có ở Nga.

17. Hàng không

Sukhoi SuperJet 100 – máy bay chở khách tầm ngắn thiết kế mới nhất đã xuất khẩu đến chiếc thứ 12, và có đơn hàng hơn 50 chiếc.

Tập đoàn Trực thăng Nga (Вертолеты России) là nhà chế tạo trực thăng số 1 thế giới trong phân khúc trực thăng hạng trung/nặng và siêu nặng. Theo giá trị doanh thu, họ chiếm 14% thị trường trực thăng thế giới. Năm 2013, 35% khối lượng thị phần của họ là trực thăng chiến đấu, 74% trực thăng hạng nặng có khối lượng cất cánh lớn hơn 20 tấn và 56% trực thăng hạng trung, có khối lượng cất cánh 8-15 tấn. Họ có khách hàng là hơn 400 hãng ở nước ngoài.

18. Quang học

Có một số hãng sản xuất thiết bị quang học độc đáo ở Nga, sản phẩm của họ được xuất khẩu ra nhiều nước. Đó là Intes, Interoptik, Astrosib, nhà máy Lytkarinsky (LZOS).

Ví dụ, kể từ 1994 LZOS chế tạo các chi tiết quang học có đường kính từ 500 đến 2300 mm cho hơn 20 dự án quốc tế: gương chính có đường kính 2 m cho 3 kính thiên văn của Royal Greenwich Observatory (Anh); bộ gương thiên văn cho thiết bị vũ trụ của Viện hàn lâm China; bộ gương chính của kính thiên văn đường kính 1,23 m cho Viện Max Planck-Heidelberg (Đức); gương chính đường kính 2,6 m cho đài thiên văn VST (Italy); gương chính đường kính 2,3 m cho trạm quan sát quốc gia ở Hy Lạp.

19. Thiết bị, dụng cụ khoa học

Viện vật lý hạt nhân Novosibirsk (Novosibirsk Institute of Nuclear Physics - INP) có tiếng bởi các thiết bị đo ứng dụng, từ máy Scanner liều lượng thấp dùng cho y tế và thiết bị an toàn hàng không đến máy gia tốc công nghiệp. Phần lớn sản phẩm sáng tạo của INP được bán ra nước ngoài. Ví dụ, khách hàng chính của họ là hơn 180 máy gia tốc ở đặt ở các viện nghiên cứu Mỹ, Hàn, India, Poland và các nước khác, hơn 40 thiết bị của INP được mua bởi China. Họ đã bán hơn 100 triệu USD cho Large Hadron Collider (LHC) ở EU. Năm 2013, INP xây dựng máy Ciclotron ở Mỹ. NT-MTD là hãng hàng đầu về máy quét tế vi, Diakont là nhà sản xuất hàng đầu thiết bị kiểm tra không phá hủy đường ống, họ bán sản phẩm sang Mỹ, Nhật và EU. Còn Intron là nhà chế tạo máy dò khuyết tật kết cấu xây dựng.

20. Phần mềm đóng gói

Kaspersky là phần mềm chống virus và an ninh mạng. Hãng có trụ sở ở Mat-xcơ-va và chi nhánh ở Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Nhật, Hàn, China, Hà Lan, Ba Lan và Rumania. Mạng lưới đối tác của họ liên kết hơn 500 công ty ở 60 quốc gia. Họ nằm trong top 5 hãng phần mềm về anh ninh thông tin và nguy cơ Internet.

ABBYY là phần mềm nhận dạng văn bản text và dịch thuật. Hãng có công ty ở 9 nước Nga, Mỹ, Đức, Anh, Nhật, Đài Loan, Ukraine và Síp, có cơ quan dịch thuật kỹ thuật cao ABBYY Language Services (Perevedem.ru) và nhà xuất bản ABBYY. Văn phòng chính của ABBYY ở Mat-xcơ-va chịu trách nhiệm phát triển sản phẩm và điều phối hoạt động các nơi. Có 30 triệu người dùng ABBYY ở 130 nước. Các khách hàng bao gồm DELL, EPSON, Fujitsu, HP, Lexmark, Microtek, Panasonic, Siemens Nixdorf (Germany), Samsung Electronics, và nhiều hãng khác.

Acronis là phần mềm sao lưu hệ thống, họ có 17 văn phòng ở các nước với 2 triệu người dùng. Khách hàng chính là Cisco Systems, Lufthansa, McKinsey&Company, Oracle, Siemens, Novell, General Electric, Bayer... Các phát triển chủ yếu của họ được thực hiện ở Mat-xcơ-va.

21. Máy và thiết bị dụng cụ

SKIF - СКИФ là nhà sản xuất dụng cụ phay ở Belgorod, dụng cụ của họ phủ kim cương rất độc đáo được dùng cho gia công kim loại màu. Nó được dùng ở khắp các nhà máy và tổ hợp hàng không. Họ cũng xuất khẩu máy cắt la de cho một số nhà máy.

IPG Photonics là hãng quốc tế thành lập năm 1991 ở Nga và thuộc Nga, họ sản xuất máy la de công nghiệp cỡ trung và cỡ lớn. Họ trong top 3 nhà la de công nghiệp đứng đầu, vốn hơn 1 tỷ USD và độc quyền trong phân khúc thiết bị la de hạng nặng.

22. Hàng tiêu dùng

Hàng tiêu dùng là điểm yếu của thời Liên Xô Brezhnev, ngày nay đã đỡ hơn. Quần áo mùa đông nhãn hiệu BASK - БАСК đang xuất khẩu đến 12 nước (Anh, Canada. Scandinavia). Đó là những bộ quần áo tốt và rất ấm. Còn Wimm-Bill-Dann là nhà xuất khẩu đồ uống và thức ăn trẻ em trong khối CIS… và rất nhiều nữa.

23. Thiết bị điện

RUSELPROM xuất khẩu 30% thiết bị điện của họ. Sản phẩm của RUSELPROM được dùng nhiều nhất ở nước ngoài là máy phát điện cho các nhà máy lớn, tổ hợp luyện kim, chế tạo máy. Chúng có mặt ở khắp nơi: khối CIS (Belarus, Kazakhstan, Ukraine), Đức, Ý, India, China, Iran, Afghanistan, Brazil, Argentina, Cuba, Venezuela... Trong các nhà máy thủy điện, nhiệt điện, nhà máy luyện kim và nhà máy điện hạt nhân: Teri (India), Suizhong, Imin, Jixian, Rogunskaya, Nurekskaya Kenkou, Huanen Pekin (China), Tatzhikistan, Ramin (Iran), NAGLU (Afghanistan), Guddu, Multan-2 (Pakistan), MEGOLO (Italy), New Aurora, Goyandira (Brazil), Raakh, Lovisa (Finland), New Huth (Poland), Kozlodui (Bulgaria), Iskenderun (Turkey), Mokhovets, Bogunitsa, Karachi (Pakistan), Slovakia, Bokaro, Bkhilan, Paks (Hungary), Viskhapatnam (India)…

24 . Điện tử

Công ty Transaz - Трансаз là người đứng đầu thế giới về thiết bị định vị và dẫn đường hàng hải và thiết bị thực tập hàng hải thương mại. Họ chiến 45% thị trường thế giới về loại thiết bị này, 35% thị trường thế giới về hệ thống điện tử và hải đồ hàng hải. Thiết bị của họ đang có mặt trên 12 nghìn con tàu thương mại khắp thế giới. Hơn 5500 hệ thống huấn luyện của họ được sử dụng ở 91 quốc gia. 205 hệ thống kiểm soát bờ biển và di chuyển của tàu thuyền lắp đặt trên các cảng ở 55 nước.

Telesystem - Телесистемы là công ty về thiết bị liên lạc vô tuyến điện có sản phẩm xuất khẩu nhiều sang Mỹ, Anh, Canada, France, Germany, Italy, Israel, Australia… đó là thiết bị chuyên dụng: máy ghi âm,  sensor dò tìm phát hiện, hệ thống đếm phiếu…

Công ty Solar Wind - Солнечный ветер đã xuất khẩu nhiều megawatts các tấm pin mặt trời sang EU, họ có nhà máy ở Zelenograd, còn hãng chip Angstrom thì bán chip cho Hàn Quốc.

25. Năng lượng

TVEL thuộc tập đoàn Rosatom chuyên về nhiên liệu hạt nhân cho nhà máy điện và nhiên liệu làm giàu. Họ đứng đầu thế giới về nhiên liệu hạt nhân với ít nhất 17% thị phần trọn bộ. Nga và EU, hay 4 hãng lớn là Rosatom của Nga, URENCO, AREVA (Pháp) và USEC (Mỹ) hầu như độc chiếm thị trường nhiên liệu hạt nhân làm giàu. Trong đó Rosatom rất có ưu thế cạnh tranh.

Nhóm "Máy năng lượng" Nga gồm các nhà máy sản xuất thiết bị, thiết kế thi công các nhà máy thủy/nhiệt điện. Họ có mặt ở Thổ, Egypt, Vietnam, Brazil, Serbia, Mexico, Greece, Argentina, Iran và nhiều nước khác.

Российский экспорт - это не только нефть и газ 

http://www.obobrali.ru/2014/05/pro-rossiyskiy-eksport-ili-est-li-zhizn-rossii-bez-prodazhi-nefti/

http://21russia.ru/article/economics/2014-05-22/vysokotekhnologichnyi-eksport-rossii