Hiển thị các bài đăng có nhãn Thái. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Thái. Hiển thị tất cả bài đăng

Tôi kể bạn nghe chuyện Thái Lan! – P2

Vấn đề thể hiện trong mọi cái thìa đầy

Gần như mỗi bữa ăn của người Thái đều có gạo. Và họ đã làm ra lúa gạo vượt quá nhu cầu lương thực hàng ngày của 70 triệu dân, họ có thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất, sử dụng gần một nửa tổng số lực lượng lao động, trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế, văn hóa, và lịch sử Thái Lan.

Vì tầm quan trọng, sức khỏe của nền nông nghiệp Thái là sức khỏe kinh tế Thái Lan - cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen.

Quản lý yếu kém gần đây của ngành nông nghiệp đã làm lung lay niềm tin của cả trong và ngoài nước về uy tín và chất lượng. Những kho chứa đầy gạo mà vẫn không bán được trong hơn một năm dù đã phun thuốc bảo quản khử trùng độc hại nhưng cũng đã mốc thối. Các nhà nhập khẩu đã chỉ trích các lô hàng gạo từ Thái Lan cùng với sự kiểm soát kỹ lưỡng vì điều này, hoặc họ đã chuyển sang nhập toàn bộ từ các quốc gia khác.

Trong nước, người ta lảng tránh gạo bị nghi ngờ có nguồn gốc từ kho của chính phủ, người tiêu dùng có ý thức sẵn sàng trả nhiều tiền hơn để tránh gạo bị nhiễm độc. Các vấn đề kinh tế xã hội phát sinh từ hậu quả chương trình trợ cấp thất bại đã tác động khắp xã hội Thái - từ nông dân đến người tiêu dùng, nó dội vào các hàng hóa liên quan, các dịch vụ lúa gạo, các doanh nghiệp nhỏ sở hữu và hoạt động thu mua mà chưa thanh toán cũng như chính nông dân.

Hình ảnh: Gạo mốc và thối tồn kho khắp đất Thái, khi chế độ Thaksin Shinawatra thu mua và tích trữ lúa gạo như một phần của chương trình trợ giá gạo và đã thất bại. Không thể bán gạo, tuyệt đối không có cách nào có tiền trả hàng tỷ nợ cho nông dân trong cơn cơ cực và tuyệt vọng. Gạo Thái lần đầu tiên đánh mất lòng tin của các đối tác kinh doanh truyền thống.


Trong một nỗ lực tuyệt vọng để ngăn chặn dòng thác của các vụ thu hoạch lúa kế tiếp, mà chính quyền không thể bán và gây ra sụp đổ thị trường – chế độ Thaksin đã làm cái việc vô nhân tính khi cố gắng ngăn chặn việc cung cấp nước tưới cho nông dân qua hệ thống thủy lợi quốc gia (bằng cách tuyên bố tình trạng thiếu nước) - nông dân bị bỏ rơi không một xu dính túi, và cũng nhàn rỗi thất nghiệp khi không có nước tưới cho các cây trồng khác thay thế.

Khi nông nghiệp tạo thành một bộ phận quan trọng của Thái Lan, nó tác động khắp xã hội Thái từ ruộng lúa khô hạn không nước tưới, nông dân nhàn rồi, gạo bị nhiễm độc trên bàn ăn. Đó là vấn đề kinh tế - xã hội có tác động lâu dài trong nhiều năm.

Nông nghiệp lớn và Vòng Kim Cô nợ nần

Những vấn đề mà nông dân Thái trồng lúa phải đối mặt bị phức tạp hóa, thành to lớn bởi ý đồ chính trị mua phiếu bầu của Thaksin. Khó khăn của họ ngày càng tăng, nó nổi lên trên 1 thảm họa khốc liệt khác: cây trồng biến đổi gen!

Các ông lớn thực phẩm biến đổi gen (GMO) đã từ lâu rất thèm thuồng vựa lúa châu Á này.

Hình ảnh: Không chỉ là nông nghiệp độc hại của Bayer nguy hiểm cho sức khỏe con người, nó còn là cái bẫy đối với nông dân trong vòng xoáy nợ nần ngày càng tăng, trong khi họ không có lợi ích đáng kể về năng suất hay chất lượng. Điều tồi tệ nhất, là người Thái đã phải sử dụng các sản phẩm biến đổi gen, kháng thuốc diệt cỏ gốc glufosinate được bán dưới tên thương hiệu Basta. Nó như thể con chó sói đã đặt được 1 chân vào trong cửa. Bước tiếp theo, không nghi ngờ gì – gạo biến đổi gen. Xem báo cáo của Greenpeace ở đây.

Nấm mộ chết chóc ngày càng làm người ta lo ngại, là sự hiện diện của các tập đoàn nông nghiệp độc quyền ngày càng tăng. Một mối quan tâm ngày càng ghiêm trọng: các tập đoàn nông nghiệp lớn nước ngoài. Họ đã tạo ra những vũng lầy để đánh bẫy nông dân Thái thành con nợ vĩnh viễn chìm ngập trong hóa chất độc hại và cây trồng biến đổi gen - GMO.

Vòng xoáy hóa chất độc cùng độc canh quy mô công nghiệp (phụ thuộc vào 1 loại cây duy nhất) bỏ mặc nông dân hoàn toàn phụ thuộc vào các tập đoàn nông nghiệp độc quyền lớn phát triển cây trồng của họ, cùng các nhà phân phối lớn để bán chúng. Bất chấp những quảng cáo thổi phồng lừa gạt về nông phẩm GMO, không có gì đảm bảo cho vụ mùa thành công. Nông dân độc canh thấy mình đặc biệt dễ bị tổn thương khi chỉ cần 1 vụ thu hoạch thất bại vì bất cứ lý do nào: thiên tai, bão lụt, thời tiết, thị trường hay bê bối chính trị.


Trong lúc này, nông nghiệp ông lớn đang tạo ra khó khăn thách thức cho nông dân toàn thế giới, đặc biệt là ở Thái Lan, các tập đoàn nước ngoài đang bán thuốc độc cho nông dân, thứ từ lâu trước đây đã bị cấm.

Tập đoàn Đức Bayer AG, ví dụ, là nhà sản xuất của sản phẩm mang thương hiệu Basta/Liberty (GMO kháng thuốc diệt cỏ glufosinate). Nó đang bị loại bỏ ở EU, trong đó có chính nước Đức – khi bị phát hiện nguy hại cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, nó lại có mặt ở khắp các nước thế giới thứ 3 và các nước nghèo, lạc hậu. Bayer sẵn sàng tiếp tục thúc đẩy và bán thứ Basta/Liberty này cho nông dân Thái Lan, khi biết rõ chính phủ Thái, đặc biệt là chế độ Thaksin không bao giờ thách thức hay cản trở - bất chấp vấn đề sức khỏe hay truyền thống nông nghiệp.

Hóa chất độc nhưng phí tổn là nông dân, họ không thể sản xuất khi không thể kiểm soát sâu bệnh và cỏ dại, hoặc định hình loại phân bón của chính mình, tất cả đều phải mua từ các tập đoàn lớn độc quyền. Với rủi ro tiềm tàng thất bát và vỡ nợ, với đề án chính trị mị dân mua phiếu bầu đe dọa thu nhập hàng năm của họ, trong khi lại phải không ngừng trả tiền mua hạt giống, thuốc trừ sâu, diệt cỏ và bản quyền kỹ thuật thâm canh biến họ thành con nợ vĩnh viễn mắc kẹt trên cánh đồng GMO mà không thể tự cứu mình.

Xem thêm:

Tôi kể bạn nghe chuyện Thái Lan! – P1


Kinh doanh nông nghiệp, làm ăn lớn và vòng kim cô nợ nần đã xiết chặt nông dân Thái Lan - Bạn sẽ không tìm thấy bất cứ tờ báo tiếng Việt nào nói như thế, đơn giản là nhiều kẻ không thích phổ biến nó.

Một câu chuyện về việc làm thế nào mà nền nông nghiệp lớn và chính phủ to lại phá hủy ngành lúa gạo hàng đầu Châu Á và làm thế nào để xây dựng lại mô hình lương thực lành mạnh hơn và tốt hơn trên đống đổ nát.


Cuộc đảo chính hồi tháng 5/2014 lật đổ chế độ Yingluck Shianwatra, em gái của kẻ bị kết án Thaksin Shianwatra, chính phủ quân sự cầm đầu mới đã bắt đầu trả lại cho những người nông dân bị lừa bởi chương trình mua phiếu bầu "dân túy" của chế độ bị lật đổ. Nông dân trên khắp đất nước này đang nhận lại tiền của họ. Bước tiếp theo là xây dựng các thị trường địa phương bền vững, cắt bỏ những kẻ trung gian, lấy lại các nhà máy xay xát vào tay dân làng địa phương, do đó công nghệ và giáo dục đào tạo, chứ không phải lá phiếu mua chủ nghĩa dân túy, mới là giả pháp bền vững cải thiện cuộc sống của người nông dân...


Đầu năm 2014, nông dân Thái thấy mình ở trung tâm của 1 cuộc đấu tranh chính trị kéo dài như đã thành truyền thống, chống lại những kẻ "dân túy" mới nổi được chống lưng bởi những lợi ích nhóm nước ngoài. Kết quả nổi bật là bây giờ nông dân Thái thấy mình có cơ hội được chia sẻ cảnh ngộ của họ và có thể có được sự quan tâm chú ý rộng lớn hơn.


Hình ảnh của Chinnawat Singha: Nông dân trồng lúa ở tỉnh Phitsanulok bị đe dọa phải chấm dứt biểu tình bởi chế độ của phe "áo đỏ" (Mặt trận liên minh dân chủ chống độc tài). Thường thì truyền thông phương Tây mô tả là "chia rẽ tầng lớp", nhưng bây giờ rõ ràng là nông dân của quốc gia này đơn giản là đã bị lợi dụng để đưa Thaksin Shinawtra trở lại quyền lực, bạo lực và đe dọa thường nhằm vào các các đối thủ chính trị của ông ta khiến họ tỉnh ngộ và trỗi dậy khi bị lừa bởi lá phiếu trợ cấp mua gạo mị dân. Nông dân trồng lúa đã không được trả tiền như hứa hẹn - nói cách khác, họ đã bị cướp.


Chế độ Thaksin Shinawatra xây dựng bộ máy chính trị của mình trên lưng nông dân trồng lúa Thái Lan – với phần lớn sự ủng hộ của họ đến từ các vùng trồng lúa đông dân ở phía bắc và đông bắc Thái. Việc này đã được thực hiện việc bằng chính sách “dân úy” thiển cận, thiếu suy xét, báo trước sự sụp đổ trong cơn lốc của tham nhũng, bất tài, bê bối, và phá hoại tài chính.

Đặc biệt là các khoản trợ cấp gạo. Nông dân, những người đã được hứa hẹn có giá gạo thị trường cao hơn cho họ, đã không được thanh toán kể từ tháng 10/2013 và đã phải bán gạo với giá thấp kể từ khi lược đồ mua phiếu bầu bắt đầu sụp đổ vào mùa hè.




Chương trình mua gạo đã bị phá sản, với những kho chứa đầy gạo không bán được, gạo mục nát bị tuyên bố là không thích hợp để sử dụng cho người bởi nhiều nhà nhập khẩu truyền thống của Thái Lan. Bởi vì điều này, vị trí dẫn đầu là một nước xuất khẩu gạo của Thái ở châu Á đã rơi rụng cả về số lượng và chất lượng.

Sau thất bại trong việc bán gạo, đã có nỗ lực huy động vốn để trả tiền nông dân bằng cách bán trái phiếu - và cũng thất bạiđợt đầu tiên không huy động được thậm chí một nửa số tiền cần thiết để duy trì chương trình này. Đợt trái phiếu khác được lên kế hoạch vào tháng 1 năm 2014, nhưng tình trạng còn tồi tệ hơn. 
Chế độ dân úy và chính sách trợ cấp gạo, đã bỏ lại khắp Thái Lan nông dân nghèo trong tuyệt vọng và dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết. Quan trọng hơn, họ đã làm nông dân vỡ mộng giấc mơ "vô địch". Thất bại của Thaksin Shinawatra đã thêm sức nặng vào các cuộc biểu tình đang diễn ra và làm khập khiễng cả chế độ đã bị xói mòn lòng tin để cuối cùng phá vỡ Thái ra thành từng mảnh. Đáp lại, những kẻ cuồng tín ủng hộ triều đại Thaksin Shinawatra đã phải viện đến tuyên bố nông dân là kẻ thù, hăm dọa bạo lực đối với những nông dân đã từng ủng hộ họ mạnh mẽ. 
Trong khi đó, các cuộc biểu tình sẵn sàng chào đón những người nông dân nghèo, đặc biệt là nông dân trồng lúa vào hàng ngũ của họ, chiến thắng trong cuộc đấu tranh chính trị bằng cách lật đổ chế độ Thaksin Shinawatra cũng chỉ một bước đơn trong hành trình lâu dài hơn nhiều cần thiết để mang lại công bằng thực sự và tốt đẹp hơn cho đời sống cho nông dân Thái.

Hình ảnh: Hàng chục ngàn nông dân trồng lúa khắp Thái bị lừa và bị lợi dụng bởi chế độ đã tàn tạ Thaksin Shinawatra đổ về thủ đô Bangkok trong cuộc tìm kiếm công lý và lúa gạo bị mất của họ. Nhiều nông dân đã sống cả đời với cây lúa đã tìm thấy lý do cho chính mình cuộc biểu tình, khi lần đầu tiên trong cuộc đời họ, bỏ cày cấy trên mảnh ruộng của mình và trỗi dậy trong thảm họa kinh tế xã hội chưa từng có này.

Trong khi truyền thông phương Tây vẫn cho rằng nông dân Thái tiếp tục ủng hộ chế độ Thaksin ở Bangkok, thì chỉ cần đến bất cứ nơi nào trên đất Thái cũng có thể thấy, từ Khon Kaen đến Korat, Ayutthaya đến Chai Nai, từ Surin đến Nakhorn Sawan, hay từ Petchaburi đến Chachoengsao - nông dân rõ ràng đã chống lại chế độ, thậm chí là tính đại chúng của Thaksin Shinawatra khi còn ở đỉnh cao quyền lực, cũng vừa rất mong manh vừa tạm bợ.

Thực tế rằng chính trị không phải là câu trả lời cho vấn đề của nông dân cũng được họ hiểu rõ. Mất lòng tin của họ với các chính trị gia và hệ thống "dân chủ" đã gia tăng theo cấp số nhân trong những năm Shinawatra cầm quyền. Điều ít được hiểu, thật không may, là cái gì tốt nhất có thể thay thế để giải quyết vấn đề to lớn này.

Vấn đề gia đình, trong phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc

 Cuối năm 2021, trong Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng, nêu bật tình hình, các hiện t...