Hồng Vệ Binh Mao ở Paris!

 Xứ Buốc bông này cực lạ, dung nạo đủ thứ tạp nham cặn bã khắp thế giới, Trotskyism và Maoism là một ví dụ. Trong vấn đề phát triển Mao giáo ở Pháp không tránh khỏi có bàn tay lãnh tụ Khrushchev. Chống Stalin làm uy tín và hình ảnh Stalin xấu đi rõ rệt, tạo ra bối cảnh bỏ lại khoảng chân không và nó được lấp đầy bằng Mao giáo. Dĩ nhiên, không loại trừ điều này thành Cây Gạo, lãnh địa lâu đời của giới người Hoa, nhưng đó là chủ đề riêng.

Khi xem xét vấn đề tư tưởng và thực tiễn của Maoism du nhập vào Pháp những năm 1960, thấy là khái niệm của Mao phát triển trong bối cảnh Đại cách mạng văn hóa TQ đã được điều chỉnh cho phù hợp với tình hình Buốc bông. Maoism ở Pháp tỏ ra có ảnh hưởng đặc biệt đối với tầng lớp sinh viên – Hồng vệ binh tại École normale supérieure ở rue d'Ulm, một địa hạt thuộc Paris. Có điều này là bởi vai trò đặc biệt của nhà lý luận, ông thầy giáo Mác-xít, Louis Althusser. Triết học Maoism đã tạo điều kiện thuận lợi cho vấn đề chỉ trích chính sách thân Moscow-Stalin của ĐCS Pháp và hội sinh viên của họ. Thậm chí, triết gia Althusser còn đặt lại vấn đề với chủ nghĩa Marx nguyên bản, và tư tưởng của ông ta cuối cùng đã khiến các học trò đi đến chỗ đoạn tuyệt với “chủ nghĩa lý thuyết” của ông. Sự đóng góp phong phú của Mao giáo vào văn hóa tri thức Pháp trong những năm 1960, giúp đặt nền móng cho các sự kiện tháng 5 năm 1968, bắt nguồn chủ yếu từ bản chất lý luận và thực tiễn kép của nó. Dưới này nêu 2 đối tượng cụ thể của Maoism: Bản chất bạo lực không thể tránh khỏi của cuộc cách mạng và phương pháp “điều nghiên thực tiễn” theo chủ nghĩa kinh nghiệm thay thế tri thức. Cuối cùng, sau năm 1968, Maoism ở Pháp đã từ bỏ chính Maoism vì nền chính trị dân chủ tỏ ra hữu ích trước những đổ nát kinh hoàng ở Pháp cũng như ở TQ vì Hồng Vệ Binh.

TQ trong giai đoạn 1920-1970 trải qua nhiều biến động và thay đổi, từ nội chiến và cuộc đấu tranh đồng thời với chế độ phong kiến, ​​ruộng đất và giới CNTB dân tộc, sau đó là cuộc chiến chống Quân phiệt Nhật những năm 1930-40, đến tuyên bố thành lập nước CHND Trung Hoa năm 1949. Mao nổi lên như một nhà lãnh đạo các nước Thế giới thứ ba trong quá trình phi thực dân hóa sau chiến tranh. Biến loạn loại bỏ Stalin mở ra cuộc đối đầu với Liên Xô, đặc biệt là sau năm 1956, đến cuộc Đại Cách mạng Văn hóa bắt đầu những năm 1960.

Vào nửa cuối thập kỷ 1960, nhà báo Pierre Hervé đã đặt một câu hỏi tự nhiên: “Một ngày nào đó, chúng ta sẽ có một phe bất đồng chính kiến ​​Trung Quốc trong ĐCS Pháp?"

Ngày nào đó đã đến 2 năm sau khi ĐCS Pháp liên kết với Liên Xô trong các cuộc xung đột với Trung Quốc, Albania và sự e ngại sự kiện Hungary mở ra khả năng du nhập phong trào Maoism vào Pháp. Đó là thời kỳ Pháp gặp khủng hoảng, còn ĐCS Pháp chìm trong bế tắc.

Khó hình dung, giới thanh niên Pháp lại si mê cuồng tín Mao đến vậy nếu không kể đến sự du nhập tư tưởng. Kể từ 1962, một lượng lớn các ấn phẩm của Mao và về Mao, trong đó có Mao tuyển đã được giới lãnh đạo ĐCS Pháp dịch ra tiếng Pháp. Đồng thời, giới du học người Hoa cũng đóng góp đáng kể vào việc phát tán các tài liệu này.

Ông thầy triết gia Marxist Althusser ở rue d'Ulm là nhân vật có công lao chính trong việc trang bị cho giới sinh viên lý luận để khám phá các lựa chọn khác ngoài chủ nghĩa Stalin chính thống. Mặc dù, trên thực tế, Althusser cũng đôi lần chỉ trích Mao. Từ nền tảng ấy, cùng một số yếu tố khác, Mao giáo và Hồng Vệ Binh Pháp ra đời, tuy nhiên, sau Đại văn cách Pháp 1968, ông ta cho rằng, đám sinh viên của ông ta chỉ “bằng cách nào đó tìm thấy chủ nghĩa Mao”.

UJC(ml) - Union des jeunesses communistes marxistes-léninistes được thành lập năm 1966 từ các thành viên ly khai khỏi Hội đoàn thanh niên Cộng sản. Mặc dù cái tên vẫn là Mác-Lê, nhưng thực chất là tổ chức Hồng vệ binh Maoist đúng nghĩa. Thực tế, UJC cũng không phải là duy nhất, nhưng mạnh nhất.

Mang đặc trưng "Cánh tả vô sản cấp tiến", UJC đặc biệt chống trí thức, chối bỏ sách vở và văn hóa truyền thống. Họ thích những khẩu hiệu ngắn gọn trong Mao tuyển. Họ cho rằng, đã là giai cấp công nhân thì nhất nhất phải trải qua giai đoạn “tự căm thù, tự gột rửa chất tiểu tư sản trong mình”. Họ không thích những lý luận khó hiểu trong sách Marx, mà thích “Sách Đỏ” của Mao. Chính Mao mới khai sáng chủ nghĩa Marx cho họ qua những khẩu hiệu đơn giản, dễ hiểu và họ có được quyền “tự do tư tưởng theo cách mà nó không phải là quyền tự do của một nhóm tinh hoa".

Phát triển nhanh chóng, đầu 1968 đám HVB Pháp bắt đầu nổi loạn.

 

Một cảnh bạo loạn tại Paris tháng 5 1968

Đến tháng 5 1968, Đại Văn cách trộn lẫn Thiên An Môn chính thức nổ ra ở Pháp, nhờ mạng lưới rộng lớn, các cuộc biểu tình bạo động xảy ra gần như đồng thời tại các thành phố lớn khắp cả nước.

Cũng như ở TQ, đám HVB Pháp xông vào trường học, nhà máy chiếm giữ, bắt bớ giáo viên và các viên quản đốc. Cũng không kém phần long trọng là các cuộc ẩu đả, bạo loạn đường phố. Đỉnh điểm “Tháng Năm Đỏ, Tháng Năm Tự do”, phong trào HVB lan đến công đoàn và giới công nhân, gần như toàn bộ nền kinh tế và xã hội Pháp tê liệt. Lượng người biểu tình lên đến con số 11 triệu – hơn 20% dân số Pháp khi đó. Chính phủ và TT Charles de Gaulle sợ hãi bỏ chạy sang Đức lánh nạn. Báo giới nói đến một cuộc nội chiến đang diễn ra. Trên các khu phố La tinh ổ chuột nghèo đói ở thủ đô Paris là những cuộc chiến thực sự.

Cảnh sát đàn áp nặng nề không dập tắt được cuộc tổng đình công “Mèo hoang” lớn nhất lịch sử nước Pháp. Tuy nhiên, đến cuối tháng 5, một số sự kiện đã thay đổi. Chính phủ de Gaulle ký được Thỏa thuận Grenelle vào ngày 27 tháng 5 với giới công đoàn và giới chủ với các điều khoản nhượng bộ. Cuộc phản công của đảng Gaullist tổ chức vào ngày 29 tháng 5 tại trung tâm Paris đã giúp cho de Gaulle tự tin giải tán Quốc hội và bầu cử sớm. Bạo lực và hỗn loạn nhanh chóng chấm dứt sau 7 tuần, công nhân quay trở lại nơi làm việc. Phe chính phủ Gaulle giành thắng lợi lớn hơn nhờ bầu cử.

Không có tin tức các thủ lĩnh Hồng Vệ Binh Pháp bị trừng phạt, còn tổ chức Maoism Union des jeunesses communistes tự giải tán cùng năm 1968.

***

 

Giới thanh niên, sinh viên Maoist biểu tình

Louis Althusser sinh tháng 10 năm 1918. Đến cuối đời, năm 1980, vị triết gia Marxist này gây ra cái chết bi thảm của cô vợ, là nhà xã hội học Rytmann khi ông ta lên cơn hoang tưởng và đã bópcổ bà vợ đến chết. Tuy nhiên, tòa không xét xử vì cho rằng Althusser mất trí nhớ, không nhận thức được hành vi và chỉ phải vào viện tâm thần điều trị trong 3 năm.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Vấn đề gia đình, trong phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc

 Cuối năm 2021, trong Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng, nêu bật tình hình, các hiện t...