Ngày 1-7-1924
Thưa các đồng chí, tôi chỉ xin bổ sung
những ý kiến phê bình của đồng chí Manuinxki về chính sách của chúng ta trong
vấn đề thuộc địa. Nhưng trước khi đi vào thực chất của vấn đề, tôi thấy nên đưa
ra một vài con số thống kê về thuộc địa. Điều này sẽ giúp chúng ta thấy rõ hơn
tất cả tầm quan trọng của vấn đề thuộc địa.
|
Các
nước |
Chính
quốc |
Thuộc
địa |
||
|
Diện
tích (km2) |
Dân
số |
Diện
tích (km2) |
Dân
số |
|
|
Anh |
151.000 |
45.500.000 |
34.910.000 |
403.600.000 |
|
Pháp |
536.000 |
39.000.000 |
10.250.000 |
55.600.000 |
|
Mỹ |
9.420.000 |
100.000.000 |
1.850.000 |
12.000.000 |
|
Tây Ban Nha |
504.500 |
20.700.000 |
371.600 |
853.000 |
|
Ý |
286.600 |
38.500.000 |
1.460.000 |
1.623.000 |
|
Nhật Bản |
418.000 |
57.070.000 |
288.000 |
21.249.000 |
|
Bỉ |
29.500 |
7.642.000 |
2.400.000 |
8.500.000 |
|
Bồ Đào Nha |
92.000 |
5.545.000 |
2.062.000 |
8.738.000 |
|
Hà Lan |
83.000 |
6.700.000 |
2.046.000 |
48.030.000 |
Nếu tính riêng những cường quốc đế quốc lớn
nhất, thì những con số này lại càng có sức thuyết phục hơn. Số dân của các
thuộc địa Anh đông gấp hơn 8 lần rưỡi số dân nước Anh và đất đai của các thuộc
địa Anh rộng gấp gần 252 lần đất đai của nước Anh. Còn nước Pháp thì chiếm một
số đất đai rộng gấp 19 lần nước Pháp; và số dân ở các thuộc địa Pháp đông hơn
số dân nước Pháp 16.600.000 người.
Vì vậy sẽ không phải là quá đáng nếu nói
rằng chừng nào Đảng Pháp và Đảng Anh chúng ta chưa thi hành một chính sách thật
tích cực trong vấn đề thuộc địa, thậm chí chưa đề cập đến quần chúng các nước
thuộc địa, thì toàn bộ chương trình rộng lớn của hai đảng đó vẫn không có hiệu
quả gì. Chương trình ấy sẽ không có hiệu quả gì vì nó trái với chủ nghĩa Lênin.
Tôi xin nói rõ ý của tôi. Trong bài nói chuyện về Lênin và vấn đề dân tộc, đồng
chí Xtalin đã chỉ rằng bọn cải lương và các lãnh tụ Quốc tế thứ hai đã không
dám đặt ngang hàng các dân tộc da trắng và các dân tộc thuộc các màu da khác,
rằng Lênin đã bác bỏ sự bất bình đẳng đó và phá tan cái vật chướng ngại ngăn
chia những người nô lệ văn minh với những người nô lệ không văn minh của chủ
nghĩa đế quốc.
Theo Lênin, cách mạng ở phương Tây muốn
thắng lợi thì nó phải liên hệ chặt chẽ với phong trào giải phóng chống chủ
nghĩa đế quốc ở các nước thuộc địa và các nước bị nô dịch và vấn đề dân tộc,
như Lênin đã dạy chúng ta, chỉ là một bộ phận của vấn đề chung về cách mạng vô
sản và chuyên chính vô sản.
Sau đó, đồng chí Xtalin đã nói đến quan
điểm phản cách mạng cho rằng không cần liên minh trực tiếp với phong trào giải
phóng ở các nước thuộc địa, giai cấp vô sản châu Âu cũng có thể thắng lợi được.
Nhưng nếu căn cứ vào hành động để xét về mặt lý luận thì tình trạng các đảng
lớn của chúng ta, trừ Đảng Nga, không hoạt động gì cả khiến chúng ta có quyền
cho rằng ngày nay các đảng đó vẫn còn giữ quan điểm mà đồng chí Xtalin đã nói.
Giai cấp tư sản các nước thực dân đã làm gì
để kìm giữ trong vòng áp bức biết bao quần chúng của các dân tộc bị chúng nô
dịch? Chúng làm tất cả. Ngoài việc dùng những phương tiện do bộ máy chính quyền
Nhà nước đem lại cho nó, nó đồng thời còn tiến hành tuyên truyền hết sức ráo
riết. Bằng những bài nói chuyện, bằng điện ảnh, báo chí, triển lãm và mọi
phương pháp khác nữa, nó nhồi cho nhân dân các chính quốc cái đầu óc thực dân,
nêu lên trước mắt họ cảnh sống dễ dàng, vinh quang và giàu có đang chờ đợi họ ở
các nước thuộc địa.
Còn các đảng cộng sản của chúng ta như Đảng
Cộng sản Anh, Hà Lan, Bỉ và các đảng cộng sản các nước khác mà giai cấp tư sản
ở đấy chiếm giữ thuộc địa, thì đã làm những gì? Các đảng này, từ khi chấp nhận
bản luận cương của Lênin, đã làm được những gì để giáo dục cho giai cấp công
nhân nước mình tinh thần quốc tế chủ nghĩa chân chính, tinh thần gần gũi với
quần chúng lao động các nước thuộc địa? Tất cả những việc mà các đảng của chúng
ta đã làm về mặt này, thật hầu như chưa có gì cả. Còn về tôi, là một người sinh
trưởng ở một nước hiện nay là thuộc địa của Pháp và là một đảng viên Đảng Cộng
sản Pháp, tôi lấy làm tiếc phải nói rằng Đảng Cộng sản Pháp chúng tôi làm rất
và rất ít cho các nước thuộc địa.
Báo chí cộng sản chủ nghĩa có nhiệm vụ làm
cho các chiến sĩ của chúng ta hiểu rõ vấn đề thuộc địa, làm thức tỉnh sự đồng
tình hưởng ứng của quần chúng lao động ở các nước thuộc địa, tranh thủ họ tham
gia sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản. Thử hỏi báo chí đó đã làm được gì? Không
được gì hết.
Nếu đem so sánh những chỗ dành cho các vấn
đề thuộc địa trên các tờ báo tư sản như Le Temps, Le Figaro, L' Oeuvre
hay những báo thuộc các khuynh hướng khác như: Le Peuple hay Le
Libertaire với những chỗ dành cho các vấn đề đó trên báo L'Humanité,
cơ quan ngôn luận trung ương của Đảng chúng tôi, thì phải nhận rõ rằng sự so
sánh này sẽ hoàn toàn không có lợi cho chúng ta.
Bộ Thuộc địa đã đặt ra kế hoạch biến nhiều
vùng ở châu Phi thành những vùng đồn điền rộng lớn của tư nhân, và biến dân bản
xứ ở những nước này thành những dân nô lệ thật sự, bị trói buộc vào ruộng đất
của những ông chủ mới, thế mà báo chí của chúng ta vẫn im tiếng hoàn toàn về điều này. Ở các thuộc địa của
Pháp ở Tây Phi, người ta đã áp dụng những biện pháp cưỡng ép chưa từng thấy để
bắt lính, thế mà báo chí của chúng ta vẫn không hề lên tiếng. Chính quyền thực
dân ở Đông Dương đã biến thành những kẻ buôn nô lệ và bán những người dân Bắc
Kỳ cho các chủ đồn điền trên các đảo ở Thái Bình Dương; chúng kéo dài thời hạn
đi lính của dân bản xứ từ 2 năm lên 4 năm; chúng đem nộp phần lớn đất đai thuộc
địa cho côngxoócxiom của những bọn tư bản cá mập; thuế má vốn đã quá nặng nề
không chịu nổi, thế mà chúng lại còn tăng lên 30% trong lúc dân bản xứ bị phá
sản và chết đói sau trận lụt. Thế mà báo chí chúng ta vẫn cứ im tiếng. Và sau
tất cả những điều đó, các đồng chí sẽ ngạc nhiên thấy rằng nhân dân bản xứ đi
theo những nhóm dân chủ và tự do như Hội Nhân quyền và các tổ chức tương tự
khác là những tổ chức chăm lo hay làm ra vẻ chăm lo đến họ.
Nếu đi sâu hơn chút nữa, chúng ta sẽ thấy
những việc hoàn toàn không thể tưởng tượng được, làm cho mọi người phải nghĩ
rằng Đảng chúng tôi đã coi thường tất cả những gì dính dáng đến các nước thuộc
địa. Ví dụ: báo L'Humanité không hề đăng lời kêu gọi của Quốc tế Nông
dân gửi nhân dân các nước thuộc địa, do Quốc tế Cộng sản gửi đến để đăng trên
báo. Trước Đại hội Liông47 trong mục đăng các bài tranh luận, đã
đăng hết mọi luận cương, trừ luận cương về vấn đề thuộc địa. Báo L'Humanité đã
đăng nhiều bài về thắng lợi của võ sĩ Xiki xứ Xênêgan, nhưng không hề lên tiếng
khi các công nhân bến tàu Đaca, những người đồng nghiệp của Xiki bị bao vây
trong khi đang làm việc, bị bắt và bị vứt lên xe ô tô chở về nhà giam và sau đó
bị đưa sang trại lính để rồi trở thành những người bảo vệ văn minh, nghĩa là
trở thành lính. Cơ quan trung ương của Đảng chúng tôi hằng ngày đều báo tin cho
các bạn đọc về những chiến công của anh phi công Uadi đã bay từ Pháp sang Đông
Dương; nhưng khi chính quyền thực dân cướp bóc nhân dân "nước An Nam cao
quý", lấy ruộng của họ giao cho bọn đầu cơ Pháp, phái máy bay chở bom, rồi
ra lệnh cho các phi công phải dạy cho những người dân bản xứ bất hạnh và bị
cướp bóc kia phải biết điều, thì cơ quan của Đảng chúng tôi lại không thấy cần
thiết báo tin đó cho các bạn đọc biết.
Thưa các đồng chí, qua báo chí của mình,
giai cấp tư sản Pháp hiểu rằng vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa không tách
rời nhau. Tôi cho rằng Đảng chúng tôi chưa hiểu hết điều đó. Những bài học ở
miền Ruya, nơi mà binh lính bản xứ được phái đến trấn an những công nhân Đức bị
đói, đã vây chặt những trung đoàn lính Pháp đáng nghi; trường hợp xảy ra trong
đội quân phương Đông, trong đó binh lính bản xứ được giao súng máy để
"động viên tinh thần" binh lính Pháp đã mệt mỏi vì chiến tranh kéo
dài và gian khổ; những sự kiện xảy ra năm 191748 ở nơi đóng quân của
lính Nga ở Pháp; kinh nghiệm cuộc bãi công của công nhân nông nghiệp ở Pyrênê
là nơi mà binh lính bản xứ đã buộc phải giữ vai trò nhục nhã của những kẻ phá
hoại cuộc bãi công; và cuối cùng là sự có mặt của 207.000 binh lính bản xứ ở
ngay nước Pháp, - tất cả những việc trên đây chưa làm cho Đảng chúng tôi phải
suy nghĩ, chưa làm cho Đảng chúng tôi thấy cần phải thực hiện một chính sách rõ
ràng và tích cực trong vấn đề thuộc địa. Đảng đã bỏ lỡ tất cả những cơ hội tốt
để tuyên truyền. Những cơ quan lãnh đạo mới của Đảng đã thừa nhận là Đảng chúng
tôi đã bị động trong vấn đề này. Tôi thấy đó là một dấu hiệu đáng mừng vì khi
các lãnh tụ của Đảng đã thừa nhận và nhấn mạnh nhược điểm này trong chính sách
của Đảng thì việc đó làm cho người ta hy vọng rằng Đảng sẽ cố gắng hết sức để
sửa chữa và củng cố về mặt này. Tôi tin chắc rằng Đại hội này sẽ là bước ngoặt
về mặt này và sẽ thúc đẩy Đảng sửa chữa được những thiếu sót trước. Mặc dù nhận
xét của đồng chí Manuinxki về cuộc vận động bầu cử ở Angiêri rất đúng, song để
cho được khách quan, tôi phải nói rằng đúng là Đảng chúng tôi đã bỏ lỡ dịp tốt
ở đây, nhưng đã sửa chữa sai lầm, đã đưa đại biểu người bản xứ ra ứng cử ở quận
Pari. Tất nhiên như thế còn ít, song bước đầu như vậy là tốt. Tôi sung sướng
nhận thấy rằng hiện nay Đảng chúng tôi lại có những ý định tốt đẹp nhất, lại có
lòng hăng hái, cái đó là hoàn toàn mới đối với Đảng chúng tôi; và chỉ cần bằng
hành động thực tiễn thì nhất định những cái ấy sẽ đưa Đảng tới một chính sách
đúng đắn trong vấn đề thuộc địa.
Vậy phải hành động thực tiễn như thế nào ?
Đề ra những luận cương dài dằng dặc và thông qua những nghị quyết rất kêu để
sau Đại hội đưa vào viện bảo tàng như từ trước vẫn làm thì chưa đủ. Chúng ta
cần có biện pháp cụ thể. Tôi đề nghị mấy điểm dưới đây:
1. Mở trên báo L'Humanité một mục để
đăng đều đặn hằng tuần ít nhất hai cột các bài về vấn đề thuộc địa.
2. Tăng cường tuyên truyền và tuyển lựa
đảng viên của Đảng trong những người bản xứ ở những nước thuộc địa đã có phân
bộ cộng sản.
3. Gửi những người bản xứ vào Trường đại
học cộng sản của những người lao động phương Đông ở Mátxcơva.
4. Thoả thuận với Tổng Liên đoàn lao động
thống nhất49 để tổ chức những người lao động của các thuộc địa làm
việc ở Pháp.
5. Đặt nhiệm vụ cho các đảng viên của Đảng
phải quan tâm hơn nữa đến vấn đề thuộc địa.
Theo tôi, những đề nghị này là hợp lý và
nếu Quốc tế Cộng sản và các đại biểu của Đảng chúng tôi tán thành thì tôi tin
rằng đến Đại hội lần thứ VI, Đảng Cộng sản Pháp chúng tôi sẽ có thể nói rằng
mặt trận thống nhất của nhân dân chính quốc và thuộc địa đã trở thành sự thật.
Thưa các đồng chí, vì chúng ta tự coi mình
là học trò của Lênin, cho nên chúng ta cần phải tập trung tất cả sức lực và
nghị lực để thực hiện trên thực tế những lời di huấn quý báu của Lênin đối với
chúng ta về vấn đề thuộc địa cũng như các vấn đề khác.
In trong sách Đại hội toàn thế giới
lần thứ V Quốc tế Cộng sản, bản tốc
ký, tiếng Nga, phần I, Nxb. Chính trị
quốc gia, Mátxcơva, 1925, tr.653-657.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét